blogspot visitor

24 december 2010

'Weldra geen christenen meer in de regio van oorsprong'

Door Philip Jenkins, de Volkskrant, 24 december 2010

Jenkins schetst dat de redelijke verstandhouding verdween door a. de kruistochten en b. een klimatologische koudegolf die schaarste en plagen veroorzaakte, waarbij het volk een zondebok zocht: in Europa werden joden, in het Midden-Oosten en China christenen vervolgd en vermoord. Ik zou (als niet historicus) eerder denken dat de politiek van de katholieke kerk een belangrijker oorzaak was dan deze natuurramp.

Halverwege de veertiende eeuw waren er alleen nog nauwelijks gedulde christelijke minderheden in bijna het hele islamitische Midden-oosten. Toch ging dat nog om behoorlijke aantallen. In het Turks-Ottomaanse keizerrijk kwamen de christenen onder vuur te liggen als vermeende tegenstanders van het regime. In 1915 begonnen de Ottomaanse Turken met name de Armeense christenen aan te vallen, maar ook de Assyriërs, maronieten en andere groepen. Het moordende geweld was zo ongekend dat de Poolse jurist Raphael Lemkin erdoor werd geïnspireerd tot de term 'genocide'.

In de eerste helft van de twintigste eeuw kwam het Arabische nationalisme en sociaal-radicalisme op, als reactie op de imperialistische bezetting door Europese staten. Christenen werden daarbij nogal eens gewantrouwd als mogelijke handlangers van het Westen. Mede als overlevingsstrategie profileerden velen van hen zich als Arabische nationalisten en patriotten die het geweld niet schuwden; vooral in het Palestijnse verzet zaten veel christenen: het brein achter de meeste terroristische tactieken was de christen George Habash. Deze christelijke inbreng in het moderne terrorisme in het Midden-Oosten wordt nogal eens veronachtzaamd.

Curieus genoeg laat Jenkins het nationalistisch-zionisme en de stichting van Israël, gesteund door de christelijke staten, alsook het soms excessieve geweld van die zijde, in deze tekst buiten beschouwing.

Christenen waren ook prominent actief in de Ba'ath-beweging. Onder Saddam in de politiestaat Irak leefden christenen relatief veilig, maar werden opstandige moslims vermoord. Momenteel wordt de situatie voor christenen in Irak steeds moeilijker, evenals die in andere landen in de regio, Syrië nog uitgezonderd. Mogelijk zullen door voortgaande emigratie (lees: vluchtende mensen) binnen afzienbare tijd bijna geen christenen meer leven in de landen van het vroege christendom.

Lees het stuk van Jenkins op de site van de Volkskrant. Hij is overigens een episcopalische katholiek met de nodige omstreden denkbeelden, zoals een relativering van het kindermisbruik binnen de katholieke kerk.

Zie ook (deels later toegevoegd): 

Meer christenvervolging in onstabiele landen
Trouw, 8 januari 2013

'Te weinig aandacht voor christenen in moslimwereld'
Door Eildert Mulder, Trouw, 6 januari 2014

'De islam heeft het nu voor het zeggen'
Door Laurence de Hondt, 6 februari 2013 

Inval Irak was slecht voor christenen in Midden-Oosten
Door Rena netjes, Trouw, 7 januari 2010 

21 doden bij explosie Egyptische kerk
Door Hans Klis, NRC Handelsblad 1 januari 2010 

Al-Qaida bedreigt christenen Irak
Novum / AP / Buitenland Nieuws, 25 december 2010 

Moslimextremisten vallen op kerstavond kerk aan in Nigeria
ANP / de Volkskrant, 25 december 2010 

Aartsbisschop: Denk tijdens kerst aan vervolgde geloofsgenoten
Trouw, 25 december 2010

Paus verdedigt vervolgde christenen
Trouw, 25 december 2010

Beloning voor doden christelijke vrouw
De Pers, 3 januari 2010

En m'n blognotitie:
Christenen in Midden-Oosten in het nauw

22 december 2010

Shariah4 is net een parodie op Al Qaida


Screenshot video op YouTube

Shariah4Holland wil vechten voor de wetgeving van Allah

Door Gerrit-Jan Kleinjan, Trouw, 22 december 2010

Kleinjan bericht dat kort geleden de extremistische club Shariah4Holland naar buiten is getreden en ertoe oproept ons land tot een islamitische staat te maken.

Zie ook dit item (videoclip YouTube) op RTL Nieuws van vandaag. Terecht merkt een functionaris daar overigens op, dat het schimmig is of er werkelijk een groep Nederlanders actief is geworden als Shariah4Holland, aangezien alleen een Belgische extremist het woord doet. Voor hetzelfde geld is het een opzetje van de laatste.

Dit nieuws werd mogelijk in ons land het snelst gebracht op de blog Therealshowstopper.nl. Daar wordt inmiddels bij wijze van update vermeldt:

Strafblad

'De man in beeld [zie screenshot hierboven en de uitleg hieronder; K], Fouad Belkacem, blijkt een crimineel verleden te hebben: autozwendel, schriftvervalsing, btw-fraude, inbraak en weerspannigheid. (...) De curator: "toen ik in 2008 in de Guido Gezellestraat aankwam om beslag te leggen op de inboedel, stond ik oog in oog met een paar bijzonder arrogante kerels. Ze weigerden mee te werken, en ik voelde me fysiek bedreigd. (...) agenten (...) vertelden me dat de broers Belkacem gekend waren bij de politie, en ze vermoedden dat zij en hun maten vuurwapens op zak hadden".'
Het citaat is afkomstig uit een lezenswaardig artikel van het Belgische blad Humo van juni dit jaar: 'Shariah4Belgium: het duistere verleden van Fouad Belkacem'.
(De ironie van het geval wil dat Pamela Geller, de geruchtmakende VS-kompaan van Geert Wilders, verbonden was aan een frauderend autoleasebedrijf, maar dit hier slechts terzijde.)

Missie

De blog van de groep: shariah4holland.wordpress.com

In een video van (tenminste volgens de producenten) Shariah4Holland op Youtube verschijnt een tekst met het nodige godsdienstwaanzinnige gebazel over 'zuiverheid' en de ware 'geleerden' en de mededeling dat de sekte is 'tot stand gekomen door een groep jongeren uit Nederland die met bloedend hart keek naar het aantal zogenaamde moslims die massaal richting de stembus gaan om te stemmen voor de democratie en zo de sharia en direct ook de zuivere islam zag verdwijnen (...) Shariah4Holland streeft ernaar om de sharia in Nederland in te voeren en te vechten [ongetwijfeld bewust dubbelzinnig bedoeld; K] voor de wetgeving van Allaah. (...) We zullen pas rusten in onze da3wah tot de dood ons zal inhalen of de vlag van sharia zal waaien boven het Koninklijke Huis in Den Haag'.

Zie ook deze video om te zien wat een eng netwerkje Shariah4 is; screenshots zie illustratie rechts.

Belkacem waarschuwt vips

De foto bovenaan deze blognotitie is een beeld uit een andere video van (althans volgens de makers ervan) Shariah4Holland, waarin de woordvoerder van Shariah4Belgium, Fouad Belkacem alias Abou Imran, zijn steun betuigt, en passant potsierlijk koningin Beatrix - die hij een afgod noemt met de hel als voorland - oproepend berouw te tonen, allah te vrezen en lid te worden 'van de meest groeiende gemeenschap op aarde'. Premier Rutte krijgt dezelfde allervriendelijkste uitnodiging.
Verhuld bedreigt hij Geert Wilders, door te zeggen dat zelfs hij berouw mag tonen en zich bekeren 'voor het uit de hand loopt (...) want we zouden natuurlijk niet willen dat er een tweede Theo van Gogh zou komen'. Ook burgemeester Aboutaleb moet spijt betuigen, de democratie verlaten en ('als u ooit moslim bent geweest') terugkeren naar het geloof.

Kalifaat, joden en shariarevolutie

In het tweede deel van de video benadrukt Belkacem de zaak van het stichten van het kalifaat - de islamitische staat en uiteindelijke wereldheerschappij. En hij zegt: '(...) de vervloekte Joodse[1] staat, moge allah deze staat wegvegen van de kaart'; waarop instemmend geprevel klinkt van kennelijk aanwezige anderen. Belkacem: 'alle moslims in Nederland roep ik op, beste broeders en zusters, word wakker. Het is tijd. De tijd is aangebroken op mee te werken aan de islamitische revolutie'. Over het doel: 'niet enkel executies en handen afhakken en stenigingen, die zaken bestaan in de sharia, maar de sharia is veel meer dan dat.'

Shahada-vlaggen en Al Qaida

Verder laat de extremist weten: 'islam is niet vrede, wat veel mensen denken, maar betekent de onderwerping aan allah'. Om Belkacems linkerschouder is een draagriem met metalen driehoekjes te zien, waardoor in mijn optiek expres de suggestie wordt gewekt dat hij gewapend is. Grappig is dat het zwart-witdenken treffend wordt geïllustreerd door de zwarte en witte vlaggetjes links in beeld. De Arabische tekst daarop is de korte versie van de shahada (geloofsbelijdenis) en het vlaggenpaar staat volgens deze informatie voor het islamitische kalifaat ('khilafah'), waarbij één van de vlaggen de staat betreft en de andere de strijd ('jihad'). Zoals bekend gebruikt Al Qaida soms een zwarte vlag met de shahada als witte tekst (illustratie rechts), al is de voornaamste eentje met de lange versie van de geloofsbelijdenis in gele letters boven een gele schijf. Afghanistan had onder de Taliban een witte vlag met de beknopte shahada in zwarte letters; die van Saoedi Arabië is groen met de dito shahada in witte letters, boven een wit zwaard.
Op de persconferentie die Humo belicht, zitten Belkacem en zijn metgezellen voor een zwart spandoek met de Shahada in wit, precies zoals Bin Laden en de zijnen (de foto is van Jozef Leysen van Het Nieuwsblad, Belkacem zit rechts in beeld).

Orthodoxe kritiek

Terzijde: op de site Ontdekislam.nl voor jonge orthodoxe moslims zijn de meeste bezoekers[1] zeer kritisch over Shariah4. Dat geldt eveneens voor de mensen, ook die met Arabisch klinkende namen, die reageren onder een stukje[2] van een bekeerde autochtone Nederlander over Shariah4Holland op de site Wijblijvenhier.nl voor jonge islamitische Nederlanders.

- Toevoeging 26 december 2010: de fundamentalistische (salafistische) sjeik Fawaz Jneid en zijn groepering waarschuwen op de website Al-Yaqeen.com (ik zie er geen datum bij staan) in sterke bewoordingen tegen Shariah4Belgium. Fawaz vreest grote schade voor het imago van moslims en roept zelfs de autoriteiten op de betrokkenen achter slot en grendel te zetten; waarschijnlijk zijn hij en Wilders het dus voor een keertje roerend eens over het oprollen van Shariah4Holland. De meningen lopen trouwens uiteen over het antwoord op de vraag of de stroming van Fawaz Jneid zelf een gevaar is voor de democratische rechtsorde. [einde toevoeging]

- Toevoeging 10 januari 2011: de redactie van 'Ontdek Islam' zelf echter heeft een interview [update 2013: is vewijderd, restant nog in Wayback Machine] met Belkacem op haar site gezet. Daaronder staat een reactie van 'Abdul-Jabbar', waarschijnlijk de radicale bekeerde Nederlander Jilles van de Ven:
'Goed, kritisch interview van mijn geliefde broeder Abdelkarim. Als Fawaz Jneid nou eerst hetzelfde zou hebben gedaan, dan was zijn hysterische brief van 2 weken geleden niet nodig geweest (...) Ik (...) kan zeggen dat het negatieve beeld dat veel mensen over hem [Belkacem] hebben absoluut niet strookt met mijn bevindingen. Hij is geen extreme takfirie (...).'
Van de Ven biedt zijn lezingen [pagina verwijderd; hier in archief] aan op de site van Shariah4Belgium en draait door middel van 'lessen tahweed' [pagina verwijderd; hier in archief] mee met Shariah4Holland. Waarmee hij maar weer eens bewijst dat hij voor geen meter spoort; hij maakt een overduidelijk verwerpelijke club salonfähig bij zijn publiek. Zie hier voor Van de Vens kwalijke houding ten opzichte van de ahmadiyya-moslims.
Deze feitelijke informatie trof ik het eerst aan in dit artikel van Carel Brendel, waarvan overigens de strekking is dat de Moslimbroederschap - informeel geleid door sjeik Yusuf al-Qaradawi, wiens European Council for Fatwa and Research voor zover ik het goed inschat onder Nederlandse moslims nog geen grote invloed heeft verworven - in de personen van de jongerenimam Yassin Elforkani en de bekeerde Nederlander Jacob van der Blom helaas voet aan de grond lijkt te krijgen bij jonge Nederlandse moslims. [einde toevoeging]

Vrienden

Tot de circa 140 vrienden van Shariah4Holland op Facebook behoorde de jongerenvertegenwoordiger bij de VN Elsa van de Loo, een bekeerde autochtone Nederlandse vrouw, evenals de antropoloog Martijn de Koning en oud-Kamerlid Samira Bouchibti van de PvdA. Dat melden de neocon-site De Dagelijkse Standaard en het extreemrechtse Het Vrije Volk aan de hand van een screenshot van de vriendenpagina, die toch niet vervalst zal zijn; de Facebook-groep zelf is op moment van dit schrijven nog wel een zoekresultaat op Facebook, maar niet meer in de lucht. Van de Loo heeft inmiddels laten weten dat ze 'per abuis en onbewust' een vriend van de groep was geworden. Van De Koning en Bouchibti is me nog geen reactie ter ore gekomen; ze zullen wel stellen dat ze het beroepshalve hebben gedaan, om op de hoogte te blijven van wat zich roert in de hoeken en gaten van islamitische kringen, of het net als Van de Loo op onachtzaamheid schuiven - maar ik vind het bedenkelijk, omdat men - al zou het 'alleen' zijn door laakbare slordigheid of een dito onduidelijke stellingname - helpt een suspecte club sociaal cachet te geven.

Conlon en de bay'ah
Op deze video van Shariah4OZ van de kennelijke blanke bekeerling Ibrahim Siddiq-Conlon van ISCIAE en Shariah4Australia wordt een foto getoond van Bin Laden met zijn naaste adviseur Ayman al-Zawahiri. Tevens verschijnen de vlaggetjes weer, met eronder de tekst 'I pledge allegiance'. Let overigens op het hilarische gehinnik en getrappel van paarden aan het begin van de video.
Nu wil het geval dat iemand met klaarblijkelijk kennis van zaken over de Moslimbroederschap hier[*] zegt:
'Jihad is the fourth element among the ten oaths of allegiance (bay’ah) and also the first of twenty principles of understanding (al-fahm); this being the first element of the oath of allegiance (bay’ah) in Muslim Brotherhood doctrine. Moreover, the concept of Islamic jihad as interpreted by the Muslim Brotherhood, is defined as an individual obligation (fard ‘ayn) for all Muslims rather than a collective one (fard kifayah) (Al-Banna)'.
Ook in kringen van Amerikaans extreemrechts is het reciteren van de Pledge of Allegiance - in de wikipedia omschreven als 'eed van trouw aan de nationale vlag en de republiek van de VS' - trouwens bon ton.

[*] Latere toevoeging: de link is inmiddels gebroken; het stuk staat nog op Wayback Machine. Het gaat om de publicatie 'The Emergence of the Egyptian Muslim Brotherhood in Palestine' van Azmul Fahimi, verbonden aan een Maleisische Universiteit. Waarschijnlijk ook de auteur van 'The re-emergence of the Palestinian muslim brotherhood and the origin of Hamas' (hier en hier vermeld). Hier leggen salafisten uit dat oprichter Hassan al-Banna van de Moslimbroederschap de bay'ah instelde.
Nog later toegevoegd: het stuk is inmiddels geblokkeerd voor Wayback Machine. Een kopie heb ik hier neergezet (PDF).

Oplichter

Siddiq-Conlon, die waarschijnlijk eigenlijk Shannon James Conlon heet, wordt in deze video ontmaskerd als een niet bijster snuggere oplichter, wat trouwens al van zijn facie, eyeliner, in een telkens ander model geknipte baard en lachwekkend manende vingertje afdruipt. Wie weet is hij een ideoloog van Shariah4, hij is in elk geval uiterst actief. De man stelt dat de islam de 'snelst groeiende' godsdienst (in Australië) is - Belkacem van Shariah4Belgium zegt hem dat (zie hierboven) bijna letterlijk na; en de video van Conlon toont al dan niet nep-boekomslagen met titels van zijn hand: 'Sharia in Australia' en 'The importance of Tawheed' - de blog van Shariah4Holland opent op moment van dit schrijven met 'De voorwaarden van Tawheed'. Google vindt echter geen 'Siddiq' of 'Conlon' op de blog en evenmin op de site van Shariah4Belgium.

Choudary en Hizb ut-Tahrir

Waarschijnlijker is dat Anjem Choudary, de leider van het in Engeland sinds begin dit jaar verboden Shariah4UK annex Islam4UK, de voornaamste ideoloog en drijvende kracht achter Shariah4 is. Humo bericht in elk geval dat Belkacem op de persconferentie ter lancering van Shariah4Belgium broederlijk naast Choudary zat. In dat geval schuilt mogelijk de extremistische organisatie Hizb ut-Tahrir - vertaald: Partij van de Bevrijding, o ironie - erachter (zie verder het fotobijschrift hieronder). Een andere sterke aanwijzing[3] in die richting is dat Google bij zoeken op afbeeldingen bij 'Hizb ut-Tahrir' opvallend veel treffers toont met de witte en zwarte Shahada-vlaggen, ook als paar, op zowel foto's als plaatjes (tussen haakjes: waaronder eentje met de tekst 'Khilafah Conference', hier besproken door het - omstreden en zeer rechtse, maar dat doet voor mijn vermoeden verder niet ter zake - Investigative Project on Terrorism van Steven Emerson).
En het kan natuurlijk ook zijn dat een geldschieter achter de schermen in zoveel mogelijk landen proleten financiert om met Shariah4 te leuren.

Foto rechtsboven, Anjem Choudary, screenshot van een Youtube-video van BBC Newsnight met Choudary in debat met Maajid Nawaz, voormalig lid van de fundamentalistische club Hizb ut-Tahrir, later actief in het 'contra-extremisme'. Aan het slot stelt Nawaz dat Choudary een student is geweest bij Hizb ut-Tahrir. Kijken!
De wikipedia meldt dat volgens een rapport in het blad Foreign Affairs (vol. 86 no. 2, p. 120): 'Hizb ut-Tahrir "dominates" the British Islamist "scene" with some 8,500 members in the United Kingdom, compared to only 1,000 for a rival, Muslim Association of Britain'.
Nawaz heeft getuigd voor een commissie van de Amerikaanse Senaat, waarbij hij volgens deze samenvatting 'described Hizbut's influence inside the prison in Egypt in which he was held. For instance, Ayman al-Zawahiri [de tweede man van Al Qaida; K] was held in that same prison, was exposed to Sheikh an-Nabhani's [de grondlegger van Hizb ut Tahrir; K] writings and ideas there, and expresses virtually the same ideas as those an-Nabhani wrote of in 1953'.
Zie noot[4] voor het bruggetje tussen de Moslimbroederschap en Hizb ut-Tahrir in de persoon van de invloedrijke ideoloog Sayyid Qutb.

Mantelorganisatie?


Illustratie: logo van de website van Hizb ut-Tahrir Nederland

Als Shariah4 een poging van Al Qaida of Hizb ut-Tahrir is om - volgens het in extremistische bewegingen van links tot rechts beproefde recept van mantelorganisaties - een intimiderend (jongeren)netwerk te vormen in onder meer het Westen, dan mag het resultaat bedroevend amateuristisch heten, een klucht bijna, en bepaald geen blijk van een vitale en slimme organisatie rond Bin Laden. Het ziet er eerder uit als een verkleedpartij van bizar bijschnabbelende kleine criminelen, halve garen en andere ontspoorde figuren. Benieuwd of de AIVD erachter zal komen óf er een spin in dit tegelijk griezelige en klunzige web zit en zo ja: wie dat is en hoe hij aan zijn middelen komt.

Vreedzaam maar intussen

Aan RTL liet Belkacem weten de strijd 'vreedzaam' te willen voeren; hetzelfde zegt hij in voornoemde video (tweede deel), maar hij beklemtoont met zoveel woorden dat moslims andere moslims die wél geweld gebruiken voor het nagestreefde doel, niet mogen bekritiseren, immers hun strijd is onze strijd: 'val elkaar niet aan, beste moslims, wij zijn één gemeenschap, wij zijn één lichaam (...). Ons land is één, onze eer is één, onze oorlog is één'[5].
De AIVD vertelde aan Trouw dat men nog geen strafbare feiten heeft vastgesteld.

'Abou Imran' zou, gezien zijn expressie en dictie, een verklede Filip Dewinter met valse baard kunnen zijn die knap een moslimtypetje speelt, trouwens.

Noten


[1] Op Ontdekislam.nl, een site door en voor fundamentalistische moslims, hebben verschillende reageerders veel kritiek op Shariah4. Over twee inmiddels van YouTube verwijderde video's van een optreden van Shariah4Belgium schrijft 'Zwakke_dienaar':

'Voor de broeders en zusters die het Arabisch niet machtig zijn:
Eerst verklaren ze Hicham (die broeder met zijn bril) tot prostituee en dan tot kafir, waarop de sekteleden van S4B hem vervloeken. Zo hoor je iemand het volgende zeggen: la'anatoellahoe 3alayk ila yawmoel qiyama (Moge Allah u vervloeken tot de dag des oordeels). En verder noemen ze hem Jood [sic!; K - zie ook [1/*] hieronder] en moertad en blijven ze hem tot kafir bestempelen (terwijl die broeder zelf de shahada uitspreekt). Na'am broeders en zusters, zo gaan zij te werk!! Jan en alleman tot kafir bestempelen tot er niemand over blijft.
In de tweede clip doen ze hetzelfde maar dan met een andere broeder. Vervolgens staan ze voor de moskee waarop ze de vrijwilligers van die moskee ook tot hypocrieten en koeffaar bestempelen (omdat ze vlak voor de verkiezingen enkele politiekers hebben uitgenodigd om de standpunten van de moslims te verdedigen (door bijv het hoofddoekenverbod aan te kaarten)).
Tenslotte zegt de sekteleider Abu Imran (Moge Allah swt deze jahil [onwetende; K] leiden) dat deze moskee geen gebedsplaats meer in en dat de gebeden die daar verricht worden batil (ongeldig) zijn.'

Elders schrijft deze bezoeker: ''Ik vind het vreemd dat de broeders van S4B hun filmpjes hebben verwijderd van YouTube, waarin zij op straat bij een moskee takfeer doen op allerlei mensen. (...) Ik heb persoonlijk het vermoeden dat het is om hun takfiri-aard te verbergen, maar Allahu ahlam.'

En 'Amatul al Haqq' laat weten: 'Ik begrijp echter nog steeds niet helemaal waarom er dan ook anderen dan de politici werden bestempeld als kafir. Een broeder en een zuster zag ik in het filmpje, die eerder da3wah nodig hadden dan een kafir-stempel.
En mensen vervloeken en Allah vragen voor erge dingen voor hen begrijp ik totaal niet. Waarom geen du'a maken voor hen dat ze geleid zullen worden of iets dergelijks?'

'Takfeer' of 'takfir' is het tot afvallige verklaren van een moslim. Op afvalligheid staat volgens de sharia, en in lijn daarmee bijvoorbeeld ook volgens de onder groepen Europese moslims invloedrijke sjeik Yusuf al-Qaradawi, de doodstraf in een islamitische staat. De Egyptische fundamentalistische club Takfir wal-Hijra speelde een grote rol voor Mohammed Bouyeri, de moordenaar van Theo van Gogh, en binnen de hele Hofstadgroep. Bovengenoemde (kritische) opmerkingen op OntdekIslam vormen een aanwijzing dat Shariah4Belgium en Shariah4Holland een vergelijkbare ideologie hebben...

 

[1/*] ...en dat ze fel antisemitisch zijn. Dat laatste is ook aannemelijk via de waarschijnlijke invloed van of zelfs aansturing door Hizb ut-Tahrir; de wikipedia linkt naar de tekst van een pamflet van die organisatie waarin bijvoorbeeld staat: 'In origin, no one likes the Jews except the Jews. Even they themselves rarely like each other. (...) The American people do not like the Jews nor do the Europeans, because the Jews by their very nature do not like anyone else. (...) rather they look at other people as wild animals which have to be tamed to serve them. So, how can we imagine it being possible for any Arab or Muslim to like the Jews whose character is such?'
 

[2] Wel verontrustend is dat Noureddine Steenvoorden, redacteur van Wijblijvenhier.nl, in dit stukje Shariah4Holland weliswaar eerst vergelijkt met extreemlinks en extreemrechts en zegt dat hem het stemmig zwart van de vormgeving opvalt, met 'vlammen en een bloederige streep waar ik enigszins de bibbers van krijg' - Steenvoorden heeft het bebloede zwaard in de voornoemde video van Shariah4 wellicht niet gezien -, maar zijn stukje slap en kritiekloos, zelfs opbouwend eindigt met 'concrete activiteiten staan er nog niet. Mogelijk komt dit nog. Dan is het duidelijker om te zien waar de broeders en zusters [sic!; K] voor staan. (Ze hebben momenteel in ieder geval niet de mediawind mee, na de slechte pers omtrent de voorbereidingen voor een terreuraanslag incl. shariah4belgium link. Daar hoor je overigens nu weinig meer.) Enfin, ik weet het verder ook niet. Meer info - check dan de site.'

Wie dergelijke figuren 'broeders en zusters' blijft noemen, draagt bij aan gevaarlijke normvervaging en besmettingsrisico's - dat het stukje een ironische titel en deels toonzetting heeft, doet daar weinig aan af. De enkele bezoekers met Arabisch klinkende namen die op moment van dit schrijven hebben gereageerd onder het artikel van Steenvoorden zijn erg negatief over Shariah4, gelukkig - meer dan Steenvoorden zelf, die de indruk wekt nauwelijks een scherp en ondubbelzinnig oordeel te willen of durven vellen over hetgeen (Shariah4Holland) door een gerespecteerde 'broeder' (wellicht Jilles van de Ven) zonder commentaar onder zijn aandacht is gebracht.

[3] Nog een indicatie: Google geeft op moment van dit schrijven maar liefst ruim 7000 treffers op 'Hizb ut-Tahrir' EN 'Pledge of allegiance'; in combinatie met 'Muslim Brotherhood' levert de eed van verbondenheid trouwens zelfs dik 52.000 treffers op. De islamistische moslims zijn werkelijk verzot op het zweren van hun eed. Het gaat volgens deze uitleg ('a sincere invitation from Hizb ut Tahrir') terug op een hadith - dus niet de koran - waarin: 'the Prophet (SAW) obliged every Muslim to have a pledge of allegiance (bay’ah) on his neck. He describes the one that dies without having such a bay’ah on his neck as dying a death of jahiliyyah. After the Messenger of Allah (SAW), bay’ah is only given to the Khaleefah. Since the hadith obliges the existence of a bay’ah on the neck of every Muslim it also obliges the appointment of a Khaleefah.'

Over het gevaarlijke van het zweren van eden door mannenbroeders, maak ik enkele opmerkingen in deze en deze blognotitie, waarin ik ondermeer herinner aan Harry Mulisch' analyse van de cruciale rol die de eed van trouw speelde voor Adolf Eichmann.

 

[4] De wikipedia brengt aan het licht over Sayyid Qutb, na oprichter Hassan al-Banna (de grootvader van Tariq Ramadan) wellicht de grootste ideoloog van de Moslimbroederschap of in elk geval het islamisme, de politieke islam, in het algemeen: 'Among the Brotherhood's more influential members was Sayyid Qutb. Qutb was the author of one of Islamism's most important books, Milestones, which called for the restoration of Islam by re-establishing the Sharia and by using physical power and Jihad for abolishing the organizations and authorities of the Jahili system, which he believed to include the entire Muslim world. The book also reveals that Qutb no longer held the Brotherhood's ideas and that he was closer to the ideas of Hizb ut-Tahrir, which is concluded in the introduction and dedication of the book.'

Wederom de ironie wil dus dat Faoud Belkacem van Shariah4Belgium door een orthodoxe moslim op Ontdekislam.nl een 'jahil' wordt genoemd (zie noot[1] hierboven).

[5] Vergelijk overigens de eveneens kwalijke houding van de zogenaamd gematigde Tariq Ramadan, die als voorganger in een gebed voor islamitische studenten allah heeft gesmeekt[#] om de overwinning van de 'broeders en zusters' in onder meer Afghanistan, Soedan en Algerije - dus bloeddorstige islamisten van de ergste soort. Ramadan: 'Aanvaard alles van hen, en laat hen met beide benen op de grond staan en geef hen een plek in uw paradijs met de uitverkoren gelovigen en met de martelaren'. Hiermee consistent is Ramadans verwerpelijke samenwerking met de Iraanse theocraten door zijn programma op een propagandazender van dat fascistoïde bewind - om reden waarvan hij terecht is ontslagen als adviseur van de gemeente Rotterdam.

[#] De oorspronkelijke link was dood gaan lopen. Bij deze als onverdachte bron de site van de antropoloog Martijn de Koning.
Zie ook m'n blognotities:

[later toegevoegd:] België wil extremistische organisaties verbieden
Ramadan en al-Qaradawi's fatwa's
Umar Mirza en de context van de koran

En in zijdelings verband:



'Christmas is evil': Muslim group [Islam4UK?] launches poster campaign against festive period
The Daily Mail, 22 december 2010

Website van deze haatcampagne: xmasisevil.com

Wikileaks about muslims in Britain
Door James Morrison, The Washington Times, 19 december 2010

[disclaimer: deze krant is ultrarechts en opgericht door een griezelige christenfundi, dus hoe betrouwbaar het bericht is, staat te bezien; dat men staalhard verkeerde cijfers doorgeeft, lijkt echter onwaarschijnlijk, het zal eerder gaan om mogelijk een suggestieve selectie; K]

---

Goed, een minderheid voor de sharia dus, maar wel een flinke helaas.

Toegevoegd februari 2011:

YouTube gooit kanaal van Shariah4Belgium op slot
Door Carel Brendel, 15 februari 2011

(...) De website van de overkoepelende Global Shariah Groups is nog wel in de lucht, maar de links naar de Belgische shariafans werken ook daar niet meer.
Een introductiefilmpje van deze internationale club, waarin Osama bin Laden te paard paradeert als leider van de moslimstrijders en de vlag van Al-Qaida boven het Witte Huis wappert, is eveneens verwijderd (...).

Toegevoegd april 2011:

Moslimdreiging tegen Wilders
Door Bart Olmer, De Telegraaf, 8 april 2011

De Telegraaf is een leugenachtig pulpblad, maar de genoemde feiten kloppen. Zie bijvoorbeeld de video 'Wilders, o hond van de romeinen' (deel 1 | deel 2) van Shariah4Holland, met een schuimbekkende, loei-agressieve Belkacem - die en passant maar weer eens roept dat Israël van de kaart zal worden geveegd en dat de 'zionisten' de 'nakomelingen van apen en varkens' zijn (in de Koran staat dat God Joden in apen en varkens veranderde omdat zij de vrijdag niet als rustdag respecteerden - zie hier en de wikipedia).

Toegevoegd december 2011:

Onbegrijpelijk dat deze haatzaaiende knokploeg niet werd opgepakt
Door Carel Brendel, 6 december 2011

[Met video van intimiderende verstoring door Shariah4Belgium van een debat tussen Tofik Dibi en Irshad Manji]

Kalasjnikov gevonden bij lid Sharia4Belgium
De Volkskrant, 12 december 2011

Sharia4Belgium dreigt Atomium af te breken
De Volkskrant, 17 december 2011

In een filmpje op Youtube zegt Fouad Belkacem ('Abu Imran'), de leider van Sharia4Belgium, bij deze gelegenheid verschijnend in legerkledij met op de achtergrond het Atomium: 'Wij dienen deze monumenten, deze afgoderij, af te breken'. Aanhangers van Imran houden een Al-Qaidavlag in zwart-wit vast, die volgens de knettergekke aandachtstrekker Belkacem binnenkort zal wapperen op paleizen en andere belangrijke gebouwen in Brussel.

Updates v/a 21 maart 2012:

De vermoedelijke dader Mohammed Merah van de aanslagen in Toulouse, waarbij hij zeven mensen (onder wie een rabijn en drie kinderen) koelbloedig neerschoot was mogelijk lid van de inmiddels verboden beweging Forsane Alizza (Fursan Al-'Izza, Ridders van de Trots), onderdeel van de Global Sharia Movement van Anjem Choudary, waar ook Sharia4Belgium deel van uitmaakt. Zie ook dit CNN-artikel en dit stuk van Max Blumenthal.

Staatsveiligheid: "Salafisme grootste gevaar voor democratie"
Vandaag.be / Knack, 21 maart 2012

"Sharia4Belgium moet verboden worden"
Antwerpen Stad, 26 maart 2012

'Mogelijk contacten geweest tussen Sharia4Belgium en moordenaar van Toulouse'
NOS, 26 maart 2012

Update 30 maart: Forzane Alizza, Shariah4UK en Shariah4Belgium hebben samen een filmpje gemaakt vol explosies, vlammen en met in het begin het silhouet van wat een heks van takkenbossen lijkt te zijn. Rond tijdstip 01:00 verschijnt het beeld van strijders te paard, centraal de vaandeldrager die een held is in verschillende islamitische vertellingen zoals deze; en deze (zie ook hier) door de radicale prediker Said Rageah.
Het opduiken van riddersymboliek aan beide polen van het extremisme - islamisme en extreem rechts - wijst op zich uitkristalliserende 'archetypische', diep in het collectief onbewuste gewortelde gewelddadigheid, hetgeen pessimistisch stemt over een spoedige afname van de escalatie. Zie ook m'n blognotitie 'Breivik, kruisridders en English Defence League'.

Fouad Belkacem (Shariah4Belgium) moet jaar cel in
Knack.be, 4 mei 2012

Britse radicaal Choudary achter Sharia4Holland
Het Parool, 29 mei 2012

Student promotion of Hizb ut-Tahrir highlights the group's influence on campus
Students Rights, 26 juni 2012 

Sharia4Belgium heft zichzelf op
Trouw, 8 oktober 2012

'Belkacem heeft Vilvoordse jongeren geradicaliseerd'
Door Astrid Snoeys, De Morgen, 10 april 2013

Rapport Gateway to Terror: Anjem Choudary and the al-Mulhajourn network
Door Nick Lowles & Joe Mulhall, Hope not Hate, november 2013

Suspecte internetregulering in VS goedgekeurd

Door Hans van der Lugt, NRC Handelsblad, 22 december 2010

Zie ook:

Tuesday’s FCC ruling on net neutrality shifts billions in profits and boils down to one fact: There will soon be a fast Internet for the rich and a slow Internet for the poorDoor Dan Lyons, The Daily Beast, 21 december 2010

How Comcast and Huge Telecom Players' Latest Gambit Could Destroy the Internet as We Know It
Door David Rosen en Bruce Kushnick, AlterNet, 21 december 2010

F.C.C. Approves Net Rules and Braces for Fight
Door Brian Stelter, The New York Times, 21 december 2010

FCC Net Neutrality Vote Is Just The Beginning
Door Alexia Tsotsis, TechCrunch, 21 december 2010

CNN gaat in zee met Tea Party

Door Mark Howard, NewsCorps.com, 17 december 2010

Update september 2011:

When Did CNN Become a Shill for GOP Extremism and the Tea Party?
Door Adele M. Stan, Alternet, 12 september 2011

Tea Party Express is not a grassroots group; it's a registered political PAC that funds right-wing candidates. And CNN is helping them.

CNN, once known for its unflinching coverage of actual news events, last night decided to become a maker, not a chronicler, of news. When the cable news network decided to partner with the Tea Party Express for a debate among the Republican presidential candidates, it cast aside any ethical concerns a news organization might have about direct involvement in elections and active engagement in altering the dynamics of a political party.

Update oktober 2011:

The Foxification of CNN? 8 Signs the Network Is Trying to Tilt Crazy Right
Door Mark Howard, Alternet, 12 oktober 2011

If there's one thing that American media doesn't need, it's another Fox News. The first one is already doing a stellar job of advancing the GOP agenda. First and foremost, Jautz brought Glenn Beck into the CNN family. And Erick Erickson, the RedState blogger who once called Supreme Court Justice David Souter a Goat-f**king child molester, became a CNN political commentator.

Zie ook m'n blognotitie:
Het leugenachtige ultrarechtse media-universum
Glenn Beck's propaganda vervalst de geschiedenis

Illustraties: anchor man Glenn Beck van Fox News; gaat CNN Fox News achterna? (boven); aankondiging debat waarbij CNN samenwerkt met de extreemrechtse Tea Party Express (onder)

21 december 2010

Verzurende oceanen kunnen stikstofcycli verstieren



Door Brandon Keim, Wired Science, 21 december 2010

Illustratie NASA: planktonbloei in de Barendszee

Cijfers: geen islamisering van Amsterdam in zicht

Door Ewoud Butter, Republiek Allochtonië, 16 december 2010

'Amsterdam heeft over 10 jaar een islamitische meerderheid'. Dat voorspelde Frits Bolkestein in november 2005 in het programma Buitenhof.

(...) Het Amsterdamse onderzoeksbureau O+S (...) constateerde na een peiling onder de bevolking dat in 2005 11% van de Amsterdammers zich verwant voelde met de islam. In 2008 was dit percentage gestegen tot 13%, in 2009 zakte het percentage Amsterdammers dat zich verwant voelt met de islam echter weer, tot 12%.

---

Ik denk dat demografen zich meer in de discussie over de islam in Nederland en Europa moeten mengen, om met degelijke modellen en cijfers te laten zien of angstscenario's qua veronderstelde toekomstige omvang van bevolkingsgroepen hout snijden - of gewoon niet...

Wel graag demografische projecties en waarschijnlijkheden voor de periode 2010-2050 en 2050-2100 dan, en op de schaal van Europa, Europese landen, steden én stadsdelen.

Toevoeging 28 januari 2011:

Zie ook:

Amsterdam verschiet van kleur
Door Tjerk Gualthérie van Weezel, de Volkskrant, 28 januari 2011, pagina 27

Aanvulling mei 2011:

De pers, onder meer Gualthérie van Weezel, blijkt verkeerd te zijn voorgelicht door de Amsterdamse wethouder voor GroenLinks Maarten van Poelgeest. Het blijkt dat het percentage autochtonen de afgelopen vijftien jaar in Amsterdam gestadig is afgenomen. In 2011 zijn er zelfs voor het eerst in de moderne geschiedenis van de stad meer allochtone dan autochtone Amsterdammers, volgens deze cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), die aanleiding gaven tot een bericht in de Volkskrant.

Het ontgaat me hoe uit de CBS-cijfers blijkt dat de voorstelling van zaken door Van Poelgeest, c.q. de Amsterdamse Dienst Onderzoek en Statistiek (O+S) niet misleidend is. Sinds 1996 is namelijk het aantal niet westerse allochtonen in de stad toegenomen van 203 duizend naar 273 duizend; het aantal westerse allochtonen steeg van 95.000 naar 119.000. Dus Amsterdam is sindsdien duidelijk 'zwarter' geworden, niet 'witter'. Weliswaar begint sinds circa 2007 de jaarlijkse toename van het aantal westerse allochtonen dicht in de buurt te komen van de toename van het aantal niet westerse, overtroffen heeft zij die in nog geen enkel jaar. Er kan op grond van de cijfers daarom hooguit gesproken worden van een duidelijke vertraging en een mogelijk naderend einde van de ver teruggaande trend van 'zwarter' worden en beslist (nog) niet van het 'witter' worden van de hoofdstad.

Een slechte beurt voor de Amsterdamse Dienst Onderzoek en Statistiek en voor Van Poelgeest. Ook de cijfers van O+S over de ontwikkeling van het aantal moslims, acht ik hierdoor bepaald niet betrouwbaar meer. [einde toevoeging mei 2011]

Zie ook m'n blognotitie:
Snelheid groei moslimbevolking neemt af

20 december 2010

VS: regering bespioneert burgers op grote schaal

Door Dana Priest en William M. Arkin, The Washington Post, 20 december 2010

Zie ook m'n blognotities:
Bedreigingen van de privacy in Nederland
Plan voor centrale toegang overheid tot bankgegevens
Onderzoekers hekelen opslag vingerafdrukken in centrale database

Ilustratie: logo van het inmiddels uitgeklede Information Awareness Office, waarvan deelprojecten waarschijnlijk geenszins zijn gestopt

Kinderporno uitgewisseld via pedoclub 'Martijn'



Eenvandaag.nl, 20 december 2010

Leden van de Vereniging 'Martijn', die opkomt voor de belangen van pedofielen, blijken via de website van de vereniging links naar kinderporno op internet uit te wisselen. Hackgroep Anonymous heeft de site en het forum van 'Martijn' gekraakt. Leden wijzen elkaar via 'personal message boxen' op vooral Russische websites waar kinderporno staat.

Update!

Rechter verbiedt pedoclub Martijn
Trouw, 27 juni 2012

Maar helaas mag men wel een andere vereniging oprichten - die wel weer opnieuw door de rechter kan worden verboden.

Illustratie: deel van de - weerzinwekkende - header van de website Martijn.org

'De nieuwe kruistocht tegen de islam'

Aanvulling oktober 2016: Max Blumenthal blameert zich door zich te laten fêteren door Poetins propagandazender RT. Bij zijn verhouding tot 'zo objectief mogelijke journalistiek' kan dus een vet vraagteken worden gezet.

'The Great Islamophobic Crusade'
Door Max Blumenthal, TomDispatch.com, 19 december 2010

[After the election of Obama] embittered conservative forces, voted out of power (...), sought with remarkable success to leverage cultural resentment into political and partisan gain.
This network is obsessively fixated on the supposed spread of Muslim influence in America. Its apparatus spans continents, extending from Tea Party activists here to the European far right. It brings together in common cause right-wing ultra-Zionists, Christian evangelicals, and racist British soccer hooligans. It reflects an aggressively pro-Israel sensibility, with its key figures venerating the Jewish state as a Middle Eastern Fort Apache on the front lines of the Global War on Terror and urging the U.S. and various European powers to emulate its heavy-handed methods.

(...) In the apocalyptic clash of civilizations the global anti-Muslim network has sought to incite, tiny armed Jewish settlements like Yitzar, located on the hills above the occupied Palestinian city of Nablus, represent front-line fortresses. Inside Yitzar’s state-funded yeshiva, a rabbi named Yitzhak Shapira has instructed students in what rules must be applied when considering killing non-Jews. Shapira summarized his opinions in a widely publicized book, Torat HaMelech, or The King’s Torah. Claiming that non-Jews are “uncompassionate by nature,” Shapira cited rabbinical texts to declare that gentiles could be killed in order to “curb their evil inclinations.”

(...) The settlement movement’s leading online news magazine, Arutz Sheva, has featured Geller as a columnist. A friend of Geller’s, Beth Gilinsky(...) organized a large rally in New York City in April 2010 to protest the Obama administration’s call for a settlement freeze.

Max Blumenthal, author of the bestselling book Republican Gomorrah: Inside the Movement That Shattered the Party, has done the necessary legwork to take us deep into one of those crews of conspiracy-mongers who, at another time, just about no one would have paid much attention to, but in twenty-first-century America have gained a remarkable audience. They are a chilling barometer of the changing weather in America. Tom

Zie ook:

Update: Meet the Right-Wing Hatemongers Who Inspired the Norway Killer
Door Max Blumenthal, Alternet, 2 augustus 2011

Why were America's Islamophobes able to avoid accountability for so long?

Geert Wilders en Filip Dewinter zijn de verkeerde vrienden voor de Joden
Ian Buruma, NRC Handelsblad, 8 januari 2011

De strijd tegen antisemitisme is verworden tot ideologie tegen moslims
Evelien Gans, NRC Handelsblad, 8 januari 2011

Republican Gomorrah; inside the movement that shattered the party
Door Max Blumenthal, september 2009

Islamophobia, European-Style
By Gary Younge, The Nation, September 23, 2010

En m'n blognotities:
'Islamofobie grijpt snel om zich heen in Europa'
Hoe milities, racisten en antisemieten onderdak vonden in de Tea Party
English Defence League knoopt banden aan met Tea Party
Geert Wilders werkt samen met exteemrechtse verspreider van complottheorieën over Obama
'De basis van Pamela Gellers rijkdom is een criminineel bedrijf'
Radicale rabbijnen bepleiten moord op niet-Joden
Imam van 'Ground Zero-moskee' leidt Sharia Index Project

Foto: Max Blumenthal

'VVD is kampioen banen schrappen'

...en herintroduceert dwangarbeid
Door Sadet Karabulut, SP.nl / Joop.nl, 20 december 2010

Het huidige kabinet wil dat uitkeringsgerechtigden iets terugdoen voor hun uitkering. Daar is iedereen het over eens. Niemand hoeft gratis mee te liften op last van de samenleving; we dragen allemaal naar vermogen ons steentje bij. Maar in plaats van dat het kabinet uitkeringsgerechtigden helpt door het scheppen van banen creëert het armoede en moderne vormen van dwangarbeid.

Zie ook:

VVD wil bijstandstrekkers sneeuw laten ruimen
Novum / Trouw, 21 december 2010

Zie ook m'n blognotities:
Rutte stort honderdduizenden Nederlanders in armoede
Half miljoen werkende armen
EU bedreigt sociale speelruimte van Nederland

19 december 2010

CO2-opslag kan kleine aardbevingen triggeren



...en door lekken dientengevolge zou koolioxidegas kunnen terugsijpelen in de atmosfeer.

Door Louis Bergeron, Stanford University News, 14 december 2010

Storing massive amounts of carbon dioxide underground in an effort to combat global warming may not be easy to do because of the potential for triggering small to moderate earthquakes, according to Stanford geophysicist Mark Zoback.

(...) for sequestration to make a significant contribution to reducing carbon dioxide emissions, the volume of gas injected into reservoirs annually would have to be almost the same as the amount of fluid now being produced by the oil and gas industry each year. This would likely require thousands of injection sites around the world.

(...) The problem with potential earthquakes arises, Zoback said, because the interior of the continent is crisscrossed by ancient faults that are often poised to fail – what he calls "a state of failure equilibrium" – because of the immense tectonic forces acting on them.

(...) Even if earthquakes are induced, he said, it would not be an issue of immediate safety. It would take a fairly large earthquake to create a rupture that would send carbon dioxide pouring back to the surface and that situation should be fairly easy to avoid. To get big earthquakes, you need big faults and locations such as that would be ruled out during the selection process.

The problem Zoback foresees is that the seismicity could create small pathways through the rock by which carbon dioxide would gradually seep back into the air.

Zie ook m'n blognotitie:
CO2-opslag kan leiden tot vervuiling van drinkwater

18 december 2010

Facebook: mensonwaardig of mensvormig?

De generatie-Facebook doet zichzelf te kort: ze verdient zoveel beter
Door Zadie Smith, NRC Handelsblad, 18 december 2010

Original version in English:

Generation Why?
By Zadie Smith, The New York Review of Books, November 25, 2010

'(...) hoe meer tijd ik doorbreng met de laatste lichting van generatie-Facebook (in de vorm van mijn studenten), des te meer ik ervan overtuigd raak dat een deel van de software die momenteel hun generatie bepaalt, hen onwaardig is. Zij zijn interessanter dan die software, ze verdienen beter.

(...) this 2.0 generation (...) [has] spent a decade being berated for not making the right sorts of paintings or novels or music or politics. Turns out the brightest 2.0 kids have been doing something else extraordinary. They’ve been making a world.

(...) The striking thing about the real Zuckerberg, in video and in print, is the relative banality of his ideas concerning the “Why” of Facebook. He uses the word “connect” as believers use the word “Jesus,” as if it were sacred in and of itself.

(...) Facebook is opgeklopt vrolijk, zichzelf de hemel in prijzend en gehaaid oneerlijk.

(...) If the aim is to be liked[*] by more and more people, whatever is unusual about a person gets flattened out.

(...) do we know, are we alert to, what the software is doing to us? Is it possible that what is communicated between people online “eventually becomes their truth”?

(...) What [Jaron] Lanier, a software expert, reveals to me (...): Different software embeds different philosophies, and these philosophies, as they become ubiquitous, become invisible. (...) Lanier wants us to be attentive to the software into which we are “locked in.” Is it really fulfilling our needs? Or are we reducing the needs we feel in order to convince ourselves that the software isn’t limited? (...) Lanier: 'Different media designs stimulate different potentials in human nature. We shouldn’t seek to make the pack mentality as efficient as possible. We should instead seek to inspire the phenomenon of individual intelligence. (...) You have to be somebody before you can share yourself.'

(...) groepsmentaliteit is precies wat Open Graph[1], een Facebook-innovatie uit 2008, wil bevorderen. Open Graph stelt je in staat alles te zien wat je vrienden lezen, kijken en eten, zodat je hetzelfde kunt lezen, kijken en eten als zij. In zijn profiel in The New Yorker zette Zuckerberg zijn persoonlijke 'filosofie' uiteen: 'Het grootste deel van de informatie waar we om geven, betreft zaken die in ons hoofd zitten, nietwaar? En die niet ergens rondzwerven om geïndexeerd te worden, toch? (...) Het zit ook op een andere manier in ons ingebakken: je wilt écht weten wat er aan de hand[**] is met de mensen om je heen.' [alsjeblieft niet van uur tot uur en lang niet alles!; K]

(...) Step back from your Facebook Wall for a moment: Doesn’t it, suddenly, look a little ridiculous? Your life in this format? [hierbij moet ik denken aan het liedje Once In A Lifetime van Talking Heads: 'You may tell yourself, this is not my beautiful house / You may tell yourself, this is not my beautiful wife'; K]

(...) Met Facebook lijkt Zuckerberg te proberen iets te scheppen als een Noosphere[2], een internet met één groot 'brein', een uniforme omgeving waarin het er echt niet meer toe doet wie je bent, zolang je maar 'keuzes'[***] maakt (wat uiteindelijk betekent dat je iets koopt).

(...) de fysionomie (...) van Zuckerberg (vooral van opzij) (...) lijkt op een Grieks beeld: nobel, onopvallend, een beetje zoals de Doryphoros[3] (maar dan alleen zijn gezicht) (...)'

Lees het hele essay van Zadie Smith hier (betaling of NRC Handelsblad-abonnement vereist).
Of lees het - door het NRC ten onrechte niet genoemde - oorspronkelijke stuk in The New York Review of Books.

Boeddhisme en kooplust

Bizar in het licht van de consumptievoorkeurenmachine die een uitdrukking van Facebook vormt, is dat Zuckerberg zich naar eigen zeggen bezighoudt met het thema van het 'elimineren van het verlangen'[4].
Zie bijvoorbeeld dit artikel van een bewonderaar, Chris Dessi, die onder meer opmerkt:

'He’s not motivated by money.(...) He is in a quest to “Eliminate Desire”…man, I love that. I also believe the guy. He could have walked away from Facebook many times and becoming a very very wealthy man, but he has a bigger vision for us as human beings[5], and he’s seeing that to fruition.' [cursivering door mij; K]
Time: 'One of the interests Zuckerberg lists[6] on his Facebook page is “Eliminating Desire.” “I just want to focus on what we’re doing,” Zuckerberg says. “When I put it in my profile, that’s what I was focused on. I think it’s probably Buddhist? To me it’s just — I don’t know, I think it would be very easy to get distracted and get caught up in short-term things or material things that don’t matter. The phrase is actually ‘Eliminating desire for all that doesn’t really matter.’”'

Geschiedenis en evolutie

Dessi schrijft voorts: 'Facebook has effectively changed the manner in which we aggregate and disseminate information as a culture.'
Time: 'In less than seven years, Zuckerberg wired together a twelfth of humanity into a single network, thereby creating[7] a social entity almost twice as large as the U.S. (...). It started out as a lark, a diversion, but it has turned into something real, something that has changed the way human beings relate to one another on a species-wide scale. We are now running our social lives through a for-profit network.' [cursiveringen door mij; K]

Anonimiteit exit, openlijke nobody's op komst?

Dessie: '(...) Facebook makes it difficult to hide behind a pseudonym, therefore strengthening our ties as human beings rather than creating an Internet that is a festering pit of spam, and pornography. (...) Zuckerberg (...) had the for-site to build his site around his idea that people wanted deeper relationships with friends rather than hiding behind pseudonyms.'
Time: 'He’s just getting started. Right now the Internet is like an empty wasteland [sic! - zie het slot van noot 7 ; K]: you wander from page to page, and no one is there but you. Except where you have the opposite problem: places like Amazon.com product pages and YouTube videos, where everyone’s there at once, reviewing and commenting at the top of their lungs, and it’s a howling mob of strangers. Zuckerberg’s vision is that after the Facebookization of the Web, you’ll get something in between: wherever you go online, you’ll see your friends.'

Zadie Smith daarentegen knoopt aan bij Jaron Lanier's kritische analyse van Web 2.0. Tegelijkertijd is Smith het met Zuckerberg eens dat de percepties van 'privacy' en 'persoonlijkheid' in de loop der geschiedenis 'evolueren' - wat doet denken aan het boek De barbaren van Alessandro Baricco. Voor een meer positieve typering van Facebook zie ook de derde alinea van noot 9.

Serendipiteit en ultimitieven

Interessant - ook in zijdelings verband met het motto van mijn blog ('min of meer lukrake zoektochten') - is de grote betekenis die Zuckerberg toekent aan serendipity - Nederlands: serendipiteit; Van Dale: 'gave om door toevalligheden en intelligentie iets te ontdekken waar men niet naar op zoek was' of (serendipisme) 'gave om toevallig prettige dingen te ontdekken'; het woord is geïntroduceerd door Horace Walpole op grond van de fabel The Tree Princes of Serendib (Sri Lanka, net als Nepal - het veronderstelde geboorteland van de prins Siddhārtha, de latere Boeddha - grenzend aan India, het boeddhabeeld rechts komt uit Sri Lanka); in dat verhaal gaat het trouwens meer om vernuftige, zij het komisch-vergezochte deductie, dan om toevallige ontdekkingen.

Time: 'Facebook [in Zuckerberg's words] makes the internet more “serendipitous”. (...) “We have this concept of serendipity — humans do,” Zuckerberg says. (The clarification is vintage Zuckerberg.) “A lucky coincidence. It’s like you go to a restaurant and you bump into a friend that you haven’t seen for a while. That’s awesome. That’s serendipitous.”'

Of zulks ook goed samengaat met sereniteit, het vrij zijn van begeerte (al is het alleen maar die naar 'dingen die er niet werkelijk toe doen'), lijkt me zeer de vraag, maar dat is misschien het geheim van de smit die Zuckerberg heet. Kan je een zinvol verlangen hebben aangenaam te worden verrast door iets waar je juist niet op uit bent, ja, is het zelfs mogelijk zo'n verlangen tegemoet te komen door middel van een sociale machinerie die dergelijke 'toegiftverschijnselen'[8] aan de lopende band voorschotelt..? Strikt logisch gezien misschien wel, maar psychologisch? Verander je jezelf zo niet teveel in een speelbal in de handen van... wie of wat - uiteindelijk verkopers of tenminste trendsetters of collectieven? Het niet meedoen met Facebook (en Twitter) is dan vergelijkbaar met het je in het algemeen zo min mogelijk blootstellen aan reclame en het terughoudend zijn met het (na)volgen van gezaghebbende, smaakmakende of leidende figuren en nieuwsgierig makende meutes.

Overigens is het te simpel een en ander slechts als dom of willekeurig groepsgedrag te kenschetsen, want ook Facebookers kunnen 'autoriteit' verdienen door bijvoorbeeld positieve reacties - die automatisch worden gerubriceerd - van anderen, waarbij tevens - juist omdat er geen anonimiteit is - 'bewezen' deskundigheid en positie in real life zeker van invloed zullen zijn; het klassieke verschil tussen online en IRL valt meer en meer weg en het eindresultaat kan je misschien - ook Smith oppert dit even als mogelijkheid, voor ze tot haar cultuurpessimistische slotsom komt - beter als (mega)intensivering en (hyper)versnelling typeren dan als crowd behaviour.

Op z'n minst een paradox is in elk geval, dat Facebook nu juist toevallige ('gelukkige') gebeurtenissen - die te maken hebben met een wonderlijke (in de zin van een spontane, volledig uit zichzelf voorvallende, als het ware uit het niets aan de dag tredende) samenloop van omstandigheden - niet meer aan het lot of 'het zijn' overlaat, maar systematisch bewerkstelligt: hetgeen werkelijke serendipiteit tot een zeldzame gebeurtenis zal maken of althans iets dat overwoekerd wordt door automatische clicks en links tussen in databases geïndexeerde informatie?[9] Verdwijnt zo niet de 'magie' van het leven? En ligt daarvoor in de plaats niet het levensgrote gevaar op de loer van een soort betrekkingswaan, het idee van verwantschap of zelfs vriendschap op grond van veel te magere en onvoldoende in een rijke context ingebedde overeenkomsten? (vergelijkbaar hoe je met behulp van Google soms verbanden lijkt te kunnen leggen die er nauwelijks zijn, wat ik ter demonstratie in deze blognotitie expres weer uitbundig doe).

Het fenomeen 'serendipiteit' doet sterk denken aan wat Harry Mulisch in De compositie van de wereld (1980) ziet als - zowat het enige - nog menselijke geestelijke vermogen van de ultimitieven: wezens die tezamen, als corpus corporum, een 'metabewustzijn' constitueren en die biologisch gezien weliswaar nog mensen zijn, maar waaraan afgezien van het loutere 'aha' van het beseffen van verbanden en daar een wellicht in hoge mate gestandaardiseerde 'reactie' op geven (vergelijk hierboven ook de 'keuzes' waarover Smith spreekt, het semantische web genoemd in noot [1] en natuurlijk de eerder genoemde noösfeer, hive mind en singulariteit) bar weinig menselijks meer is: er is geen sprake meer van interessante persoonlijkheden, mensen met karakter[1, 10].

What's in store?

Zullen er[11] ook in de 'gesystematiseerde en totaliserende wirwar' van gefabriceerde (vergelijk het woord fabric, 'weefsel'), automatisch gelegde Facebook-verbanden tussen de uitingen van miljarden mensen de nodige vruchtbare chaos en verborgenheid, plus noest volgehouden en strak georganiseerde (zelf)discipline resteren als grond voor 'werkelijke' serendipiteit en creativiteit, tot uitdrukking gebracht door en als blijken van wel degelijk overlevende, misschien zelfs verrijkte individuele persoonlijkheden - van kunstenaars tot wetenschappers tot uitvinders tot sociale activisten? Zo nee: verdwijnt met het betreurenswaardige verlies van de persoonlijkheid als een soort gunstige bijkomstigheid dan tenminste tevens het door het boeddhisme vermaledijde ego van het toneel?[12] Of - de ergste dystopie - is de internetmens van de toekomst een nóg sneller voortrazend en aardeverslindend hordedier - meer en meer mimetisch, afgunstig, hebzuchtig en uniform consumerend. Leeghoofdige, onverzadigbare ego's in de greep van het 'narcisme van het kleine verschil'?

Noten

[*] Zie ook deze ingezonden brief over het essay van Smith: 'I'm surprised not to hear it said more often that one attraction of Facebook must be that it enables anyone to pretend to be a celebrity'. (Vergelijk deze en deze en deze blognotities). 

[**] Toevoeging 23 september 2011: met de upgrade 'F8' rolt Facebook Open Graph verder uit. Om te beginnen met nieuws lezen, muziek luisteren en video's kijken, maar uit te breiden tot bijna elke activiteit op (of via) het internet, geven apps automatisch aan je netwerk door wat je aan het doen bent (en kan een 'vriend' bijvoorbeeld meekijken met wat jij op dit moment filmt met je smart phone, of meeluisteren met een liedje dat jij nu hoort via Spotify). Tegelijk worden deze activiteiten opgeslagen op een tijdlijn, een soort autobiografie in Facebook - waar je ook met de hand personalia aan kunt hangen natuurlijk, zoals foto's uit je jeugd enzovoorts. Wired: Facebook is letting you write your autobiography in real time. But no writing is involved — instead your work will be in curating the vast amounts of personal information generated by your activity in Facebook and all those social applications utilizing the Open Graph. What tunes were you listening to in March 2008? How much did you exercise? What was your trip to Mexico like? When did you start your relationship with Brenda? (...) Facebook will be its own not-so-little internet[1], one on which people do the same things they have always done, but in a social way and, of course, on Facebook.' Er ontstaat dus een vervlechting van levenslopen en wapenfeiten die hechter dan ooit met elkaar zijn verbonden: de grenzen tussen je eigen ervaring en die van een ander vervagen enorm, subjecten vervloeien in elkaar. Natuurlijk kenden mensen een dergelijk fenomeen altijd al - van samen jagen of het land bewerken (oertijd), sporten of feesten tot de intimiteit van vrienden en geliefden, maar het 'delen' via Facebook maakt zowel qua schaal (bereik en omvang van je netwerk) als qua inhoud (eventueel bijna alles wat je doet, ook banale dingen, overal waar je bent), frequentie (je leven mogelijk continu 'ter inzage') en archivering/geheugen (al je bewegingen chronologisch opgeslagen) een ongehoorde, 'evolutionaire' sprong. Wired: 'Facebook is not so subtly doubling down on its ambitions to enable people to shed the pre-digital cloak of isolation and treat their life as a 24/7 reality show, broadcast to those in their social spheres.' Iedereen naar haar of zijn gevoel de ster van zijn eigen tv-programma - maar al die sterren zullen door mimetische begeerte in het kwadraat slechts verwisselbare 'nodes' zijn, knooppunten in een amalgaam van collectieven, trends, soms agressieve hordes. Nogmaals: geen totaal nieuw fenomeen, wel wat betreft het bereik, de snelheid van de dynamiek en de mate van incorporatie van de deelnemers. Via een synthese met het 'tijd schrijven' waartoe veel werknemers los van Facebook al zijn verplicht, zullen in de nabije toekomst leidinggevenden een griezelig gedetailleerd zicht hebben op het reilen en zeilen van hun ondergeschikten, inclusief hun privé leven. Zie ook:

'Facebook wil niet alleen het hele web, het wil je leven'
Door Ben Caudron, de Volksrant, 30 september 2009

Is Facebook een sociologisch experiment aan het voeren om te kijken wanneer de gebruiker eindelijk opstaat en beslist dat het misbruik lang genoeg geduurd heeft? Webpionier en socioloog Ben Caudron vindt alvast dat de grenzen zijn bereikt.


[***] Toevoeging 23 september 2011: prototypisch voor de 'keuzes' à la Facebook en wellicht de inherente trivialiteit van die keuzes (die Facebook niettemin als 'zelfexpressie' bestempelt en 'rijker' zegt te maken via Open Graph), is het gigantische succes van de 'like button'-app: inmiddels geïnstalleerd op bijna elke internetpagina en 3 miljard keer per dag aangeklikt.

[1] Deze beschrijving van Open Graph door Joris Toonders op Frankwatching doet me wat sommige faciliteiten en effecten betreft denken aan het inmiddels ter ziele gegane Google Wave. Vergelijk zijdelings in dit artikel deze uitspraak van Jaron Lanier over privacy en originaliteit: '“We shouldn’t want the whole world to take on the quality of having been designed by committee. When you have everyone collaborate on everything, you generate a dull average outcome in all things.” The best innovation relies on privacy, he says.'
Een interessant terzijde van Toonders is: 'Facebook Open Graph komt aardig in de buurt van het semantisch web [(h)erkenning van de betekenis en dus de zin van informatie, iets dat machines vooralsnog niet - en waarschijnlijk om fundamentele redenen ('zinsamenhang' veronderstelt bewustzijn) nooit - zonder mensen voor elkaar krijgen; K] en kan daarmee de hele ervaring van gebruikers op internet enorm veranderen'.
Voor de niet ingewijde: het door Toonders prominent genoemde fenomeen 'conversie' op een (commerciële) website betekent zoveel als de bezoeker iets laten kopen of haar/hem een stap verder laten zetten in een traject met dat doel. Niet - of misschien in het verband van deze blognotitie, zie met name de noten [5-7] hieronder, juist wel :-) - te verwarren met conversion in de zin van bekering tot een nieuw geloof.

[2] Een door Teilhard de Chardin bedachte term, die soms - via Chardins Punt Omega - in verband wordt gebracht met het tegenwoordige cultbegrip singulariteit van de futuroloog Ray Kurzweil, sterk betwist door Jaron Lanier. De door Kurzweil voorspelde gebeurtenis behelst in grote trekken de overgang van menselijk bewustzijn op kunstmatige substraten in allerlei (beweeglijke en waarnemende) vormen, door middel van een culminatie van elkaar in steeds sneller tempo opvolgende,
op elkaar ingrijpende uitvindingen en resultaten van de informatie-, nano-, neuro- en biotechnologie; gekscherend of bloedserieus ook wel de Techno-Rapture genoemd of mind uploading. Sommige gelovigen in dit door Kurzweil vóór 2050 geprojecteerde historische moment, noemen zich transhumanisten.

[3] Doryphoros betekent 'speerdrager' in klassiek Grieks (in modern Grieks is het 'satelliet', wel gepast in verband met de 'noösfeer' et cetera). Een ander - in verband met de code van software en de kleverige, draderige, suikerspinachtige vrolijkheid van Facebook - grappig gegeven is dat de woorden 'mark' en 'zuckerberg' kunnen worden gelezen als 'merk/teken' respectievelijk 'suikerberg'. Denk ook aan marketing. Om nog maar te zwijgen over de Duitse munt en de oude betekenis 'grensgebied', 'landstreek', 'aan het markgenootschap toebehorende gronden' (het laatste is in onze context erg komisch). Er is ook een betekenis van 'mark' die etymologisch teruggaat, volgens mijn Duden, Band 7 (1963), op 'inwendig weefsel' (van botten en organen) en 'grondweefsel' (van planten), verwant met 'merg' en 'hersenen' (leuk in het licht van Facebook als hive mind). Zie ook noot [10].

[4] Zadie Smith oppert dat het Griekse stoïcisme een mogelijke inspiratiebron is geweest. Ze verwijst wat dit betreft naar een portret van Zuckerberg door Jose Antonio Vargas in The New Yorker (september 2010). Daar wordt overigens ook gezegd dat Zuckerberg nogal eens 'een robot' is genoemd - vergelijk noot [5]. De wikipedia vermeldt over Zuckerberg: 'At Ardsley High School he had excelled in the classics'. Maar zelf noemt hij dus, in Time, het boeddhisme.

[5] Qua motoriek en manier van praten tot in de droge klank van zijn stem toe (zie bijvoorbeeld deze video) heeft Zuckerberg iets van een sprekend standbeeld en een robotachtige apostel: tegelijk statig-bezeten van zijn geloof en mechanisch-zelfverzekerd. Als een hedendaagse Markus - het toeval wil dat Zuckerberg Facebook heeft opgericht met drie andere toenmalige Harvard-studenten en klasgenoten[#] - verkondigt hij zijn evangelie over een nieuwe Helper en Heilig Boek inéén, mogelijk
(ik heb niet uitgezocht of Zuckerberg een utopie voor ogen staat[##] in de geest van Teilhard de Chardin of Ray Kurzweil) met als heilsverwachting de voornoemde noösfeer, hive mind[###] of singulariteit (die volgens Jaron Lanier een fictie is) en met als schriftuurlijke inhoud niet het Woord van God, maar de eindeloze stroom van overwegend gebabbel, foto's, filmpjes en andere trivia van de gelovigen zelf. 'Facebook helps you connect and share with the people in your life' is de blijde boodschap vanaf Marks Suikerberg, tevens het motto van Facebook, op de Nederlandstalige versie van de site dubbelzinnig en radicaal vertaald als: 'Met Facebook ben je verbonden en deel je alles met iedereen in je leven' - toe maar, geheel in lijn met de filosofie van Harry Mulisch verbonden met het Boek zelf (waarbij het Boek, Gods Woord, technologie is geworden!) en alles delen met iedereen 'in je leven'!
Interessant in verband met bovenstaande speculaties is deze opmerking in het oorspronkelijke essay van Zadie Smith, weggelaten in de samenvatting in het NRC: 'When a human being becomes a set of data on a website like Facebook, he or she is reduced. Everything shrinks. Individual character. Friendships. Language. Sensibility. In a way it’s a transcendent experience: we lose our bodies, our messy feelings, our desires, our fears.' [cursivering door mij; K].

[#] Eveneens met drie andere medestudenten, op hun verzoek, heeft Zuckerberg gewerkt aan een door die drie opgezette site, volgens hun versie van het verhaal een voorloper van het latere Facebook en door Zuckerberg min or meer geplagieerd.

[##] In het voornoemde portret van Mark Zuckerberg (geboren in 1984) staat dat hij in zijn Facebook-profiel maar één boek vermeldt of vermeldde: '(...) Ender’s Game (1985), a coming-of-age science-fiction saga by Orson Scott Card, which tells the story of Andrew (Ender) Wiggin, a gifted child who masters computer war games and later realizes that he’s involved in a real war. He lists no other books on his profile.'
De wikipedia over Ender's Game: '(...) Ender discovers a message from the Formics [het volk dat hij per ongeluk eerder bijna had uitgemoord terwijl hij dacht dat hij een gesimuleerde oorlog voerde; K] (expressed in the form of terrain matching that of the key fantasy game Ender played while in school) that leads him to an unborn Formic queen who can communicate with him through a psychic link. (...) Ender writes a book in the Queen's voice under the pseudonym "Speaker for the Dead" entitled The Hive Queen, wherein he tells the story of the Formic race. (...) Publication (...) results in the formation of a new religion on Earth and its colonies.'
Scott Card publiceerde kort daarop Speaker for the Dead (1986), waarover de wikipedia meldt: '(...) an indirect sequel to the novel Ender's Game. This book takes place around the year 5270, some 3,000 years after the events in Ender's Game. However, due to relativistic space travel Ender himself (who now goes by his real name Andrew Wiggin or by his title "Speaker for the Dead") is only about 35 years old. This is the first book to talk about Starways Congress, a high standpoint Legislation for the human colonies. It is the first to fully mention the Hundred Worlds, 100 planets which humans colonized which are tightly intertwined by the xenocided Buggers' old Ansible technology. It also showed Ender's sister's terms for life forms, such as Varelse (Swedish for 'being', or 'living creature').'
Als Ender's Game Zuckerbergs beviel, lijkt de kans groot dat hij tevens Speaker for the Dead heeft gelezen.
Opmerkelijke ingrediënten van deze verhalen: genocide en het goedmaken daarvan; op vernuftige wijze - via een 'psychische link' - contact leggen met een buitenaardse vr0uw; schrijven van een boek voor haar met de titel The Hive Queen; resulterend in een nieuwe religie op aarde en op honderd planeten daarbuiten; die nauw verbonden zijn via een computernetwerk, waarmee een interstellair 'congres' is gemoeid.
Aan het slot van zijn portret komt Vargas terug op Zuckerbergs literaire voorkeur. Desgevraagd laat Zuckerberg weten dat hij Ender's Game leuk vond, maar dat het geen 'lievelingsboek' of zoiets was. Dat zou eerder De Aeneis zijn, waarvan hij in het bijzonder had onthouden dat het de held ging om het stichten van een grootse stad zonder grenzen - wat doet denken aan het rijk van de honderd planeten en het Starways Congress in de romans van Scott Card. Volgens vrienden had Zuckerberg altijd iets met de oudheid; zijn goede vriend en ex-medewerker Sean Parker zegt: 'There’s a part of him that—it was present even when he was twenty, twenty-one—this kind of imperial tendency. He was really into Greek odysseys and all that stuff.'
Vandaar de associatie met de Doryphoros, de speerdrager, van Zadie Smith. Hans Achterhuis merkt in De utopie van de vrije markt trouwens op dat bij de oude Grieken bezit dat 'met de speer' was verworven, dat wil zeggen buit gemaakt in een veroveringsoorlog, extra status verschafte.
Maar ook zijn heugenis van De Aeneis betekent verder niks, liet Zuckerberg Vargas indirect weten...

[###] De wikipedia vermeldt dat de term hive mind in verband met het 'collectieve bewuste' afkomstig zou zijn van Maharishi Mahesh Yogi, de goeroe van de 'transcendente meditatie'. Hivemind is tevens een vorm van technologische infrastructuur van Apache geweest, inmiddels opgevolgd door Tapestry (tapijt, weefsel).
[6] Op de datum van deze blogpost zie ik 'eliminating desire' niet meer staan, het rijtje interesses is nu 'openness, making things that help people connect and share what's important [sic!; K] to them, revolutions, information flow, minimalism'. Heeft Zuckerberg zijn meest karakteristieke belangstelling - naast 'revolutions', wellicht wijzend op een utopistische gedrevenheid - dus weggehaald? Waarom?
Wel prijkt op zijn Facebook-pagina momenteel de in noot [5] al vermelde video van een oersaai vraaggesprek met Zuckerberg van meer dan een uur over onder meer de futiele, oninteressante verschillen tussen gmail, sms en het berichtensysteem van Facebook, dat aan eindeloze theologische haarkloverij doet denken over het meest directe en zuivere contact met God.
'Openheid' als interesse van Zuckerberg roept bij mij om voor de hand liggende redenen trouwens eerder de kwestie van de verruimde openingstijden van winkels op - tot en met de zondag, de dag des Heren, een gruwel voor de christenen van de oude stempel! - dan een visioen van transparante, engelachtige mensen. (Smiths kwalificatie - 'self-promoting' - dat Facebookers 'zichzelf de hemel in prijzen' krijgt in deze vertaling, denkend aan het voornoemde mind uploading in verband met de noösfeer en aan de winstafhankelijkheid van het vriendennetwerk, een welkom vleugje humor).
Smith merkt op: 'those of us who turn in disgust from what we consider an overinflated liberal-bourgeois sense of self should be careful what we wish for: our denuded networked selves don’t look more free, they just look more owned.' Je kunt zelfs zeggen: 'they look more possessed' - bezeten van en door het project respectievelijk het bedrijf van Zuckerberg. Het onbehagen daarover spreekt bijvoorbeeld uit de bijna paradoxale Facebook-groep: 'Facebook users against sharing their personal stuff with facebook'.
Enfin, in de dagen van Jezus waren de tempels al door kooplieden ingenomen; en zijn grote schoonmaak heeft ze er niet lang uit kunnen houden (alleen maar ruimte geschapen voor de latere technici).

[7] Het Nederlandse Hyves, in de lucht september 2004 (ruim een half jaar na de allereerste versie van Facebook), was voor zover ik weet ruim eerder dan Facebook opengesteld voor iedere internetgebruiker. Dessi: 'Facebook wasn’t the first social network, they didn’t invent the idea – Mark Zuckerberg just perfected it.' Dit past goed bij Zuckerbergs apostelschap (zie noot [5] hierboven).
Grappig is dat op moment van dit schrijven Google als eerste zoekresultaat op de frase 'who invented social media?' het artikel 'Who Invented Social Networking?' toont, met treffend genoeg een verwijzing naar de Babylonische Talmud:
'The ancient Babylonian Talmud describes the Great Synagogue of Alexandria which was destroyed during the reign of the Roman Emperor Trajan roughly 1900 years ago. This synagogue was one of the most magnificent edifices ever built.When a poor person entered, he would recognize masters of his trade, and he would turn to them. That is how he would support himself and his family. The Babylonian Talmud [cursivering door mij en zie verder noot [5] hierboven; K] itself appears to be an early example of social media. It was compiled with source material, interpretations and arguments from notable scholars living in different places and in different periods of time.'
Een zeer oude 'database' van kennis dus en wie weet inderdaad te zien als oervorm van vakliteratuur en later Google annex Facebook (zoals bekend is de algoritme van Google geïnspireerd door het referentiesysteem in wetenschappelijke tijdschriften).
Mark Zuckerberg heeft overigens een Joodse opvoeding gekregen, maar schijnt zichzelf later atheïst te hebben genoemd. Je kunt Zuckerberg dan echter atheïstisch-religieus bij uitstek achten, gezien de etymologie van het woord 'religie' volgens Augustinus (niet volgens Cicero) en anderen (zie bijvoorbeeld hier en hier): "van religare [vastbinden], van re- [wederom] + ligare [binden]. Men is door en aan de goddelijke rechten 'gebonden'." Het project van Zuckerberg kan je tongue-in-cheek (zoals bij veel associaties in deze blognotitie) ook duiden als een mensheidomvattende 'contra-diaspora' en - lees noot [##] hierboven - 'anti-genocide'. (Zie als mogelijke aanwijzing voor het risico van deze utopistische impulsen deze blognotitie over het woord 'ligare' in eventueel verband met de 'fasces').
Internet-historisch gezien moet het bulletin board - van het aloude prikbord tot de eerste digitale van kort na de introductie van het modem - waarschijnlijk worden beschouwd als het prototype van de social media sites in de huidige vorm, waarvan de eerste niet Facebook is geweest maar wellicht het inmiddels tot een 'social gaming destination' omgevormde Friendster, opgericht door Jonathan Abrams - fraaie naam voor een 'aartsvader' in dit verband, zie noot [5] hierboven. 'Within a year after its launch in March 2003, Friendster had defined social networking as we know it today',
aldus de Los Angeles Times. Al wijst een reageerder onder het artikel op een nog oudere (ook even genoemd door Smith aan het slot van haar essay): 'Livejournal, a social networking site that originated the term "friend"-ing, dates back to 1998'; ik kan uit de wikipedia niet opmaken of het aanvankelijke open source platform Livejournal, dat nu een Russische eigenaar heeft en president Dmitry Medvedev voor kortere of langere tijd als blogger, (al) vóór 2003 een Friendster of Facebook avant la lettre was, of (toen) meer een klassiek bulletin board in websitevorm dan een social media site in de inmiddels eigenlijke zin van het woord.
Andere associatie: de tragedy of the commons (Hardin), waarvan Hans Achterhuis onder meer in zijn boek 'De utopie van de vrije markt' (2010) benadrukt dat vooral het met harde hand onteigenen van de voormalige gemeenschappelijke 'woeste gronden' (meent), die voor iedereen openstonden om bijvoorbeeld vee te laten grazen en voedsel te verbouwen en zo te overleven in barre tijden, door de Engelse proto-kapitalisten, talloze gewone mensen overleverde aan de grillen van de grondbezitters en industriëlen (voor moderne equivalenten hiervan, zie The Shock Doctrine van Naomi Klein). In dit licht kan je de strijd om de blijvend vrije toegang tot en controle over internet bezien. Denk in onze context aan de 'geschoktheid' die enkele onaangekondigde ingrepen in Facebook door de makers en bezitters ervan in de 'community' hebben veroorzaakt; stel je het moment voor dat men voor deelname aan Facebook moet gaan betalen, met geleidelijk oplopende tarieven! Redacteur David Rowan van Wired UK noemt als een van de redenen dat hij niet op Facebook staat dan ook: 'why should we let businesses privatize our social discourse?' Open source media in publiek bezit zouden verkieslijk zijn. Mij is echter geen omvangrijk vriendennetwerk van betekenis bekend dat in handen is van een overheid of coöperatie van burgers.
Van de andere kant: ook de kritiek van Jaron Lanier betreffende de schadelijke effecten van 'absolute vrijheid van informatie' betreft een 'tragedie van de meent'-effect. De kunst van vrije burgers zou dus moeten zijn, om ook op internet intelligent te regelen wat privé / bezit is en wat publiek / vrij toegankelijk en gratis; een weinig verwonderlijke parallel, die toch weinigen ten volle, wat betreft de mogelijk verstrekkende implicaties, onderkennen.


[8] Ik neem deze term over van de filosoof G.A. van der Wal, die in zijn essay Onherstelbaar onttoverd? opmerkt: 'Op zoek naar het verzwegen 'meer' van het dominante werkelijkheidsbeeld kan als eerste op een cluster fenomenen gewezen worden waarvoor ik de benaming toegiftverschijnselen gebruik: verschijnselen die naar hun aard niet doelbewust te bewerkstelligen, niet 'maakbaar' zijn en tegelijk een cruciale rol in het menselijk bestaan spelen, zoals vertrouwen, vriendschap [sic!; K], diep gewortelde overtuigingen, geluk, vreugde, gezag en andere.'

[9] Of hangt de evolutie aan elkaar van toevalstreffers (en 'consumptie') en verandert er niets wezenlijks als men dit een handje helpt? Of zijn zaken als afzondering en de tijd krijgen enzovoorts van levensbelang voor diversiteit en schoonheid? Sluit het een het ander niet uit?
Meer fundamenteel, in de geest van de filosoof Emanuel Levinas (besef daarnaast dat natuurlijke evolutie geenszins een garantie voor het behoud van soorten en ecosystemen inhoudt): is het voor ons menszijn (en mens-blijven) wezenlijk dat we de bij uitstek menselijke eigenschappen en dito ontwikkeling
niet als een vorm van evolutie begrijpen en waarmaken - omdat de mens 'boven de natuurlijke orde der dingen uitgaat', zoals Levinas schrijft in zijn opstel 'Une religion d'adultes'? (Echter, Levinas miskent op zijn beurt wellicht het onderling wel degelijk nauw op elkaar aangewezen zijn van mens en natuur, denk alleen al aan de milieucrisis).
Een voorbeeld van een positieve, zij het ook kritisch-genuanceerde typering van Facebook is die van Malcolm Gladwell in zijn stuk Small Change; Why the revolution will not be tweeted (oktober 2010): 'Facebook is a tool for efficiently managing your acquaintances, for keeping up with the people you would not otherwise be able to stay in touch with. That’s why you can have a thousand “friends” on Facebook, as you never could in real life. This is in many ways a wonderful thing. There is strength in weak ties, as the sociologist Mark Granovetter has observed. Our acquaintances—not our friends—are our greatest source of new ideas and information. The Internet lets us exploit the power of these kinds of distant connections with marvellous efficiency. It’s terrific at the diffusion of innovation, interdisciplinary collaboration, seamlessly matching up buyers and sellers, and the logistical functions of the dating world. But weak ties seldom lead to high-risk activism.' Het voorbeeld van de kracht van geaggregeerde zwakke verbanden dat Gladwell geeft gaat (over evolutie gesproken...) letterlijk over een geval van overleven met behulp van de nieuwe sociale media op internet.
Zadie Smith verwijst naar dit stuk vanwege een overlap met de visie van Jaron Lanier; Gladwell: 'There are many things, though, that networks don’t do well. Car companies sensibly use a network to organize their hundreds of suppliers, but not to design their cars. No one believes that the articulation of a coherent design philosophy is best handled by a sprawling, leaderless organizational system. Because networks don’t have a centralized leadership structure and clear lines of authority, they have real difficulty reaching consensus and setting goals. They can’t think strategically. (...) [They make] it easier for activists to express themselves, and harder for that expression to have any impact. The instruments of social media are well suited to making the existing social order more efficient. They are not a natural enemy of the status quo.' [cursivering door mij; K]
De vraag of er in de natuurlijke evolutie zoiets bestaat als 'doelgerichtheid' werd door Darwin ontkennend beantwoord, maar filosofisch beschouwd zitten hier haken en ogen aan.


[10] Misschien ter relativering of als schrale troost bij Mulisch' dystopische toekomstbeeld, herinnere men zich (wikipedia): 'A character is the representation of a person in a narrative or dramatic work of art. Derived from the ancient Greek word kharaktêr (χαρακτήρ) (...) Character, particularly when enacted by an actor in the theatre or cinema involves "the illusion of being a human person".' [cursivering door mij; K]
. Etymologisch is het woord 'karakter' via Frans caractère en Latijn character ontleend aan Grieks kharaktḗr 'kenmerk, eigenaardigheid, aard', oorspronkelijk 'gestempeld teken (op munten)'[sic!; K], afleiding van kharássein 'stempelen, inkrassen' [ik denk hierbij aan tekens op kleitabletten of gelaatstrekken op een masker van klei, steen, hout of ander materiaal - bijvoorbeeld een substraat waarop software draait; K]. Zie ook noot [3].
En het woord 'persoon' gaat terug op 'persona' - '(toneel)rol' of 'masker'.
Zie ook m'n blognotitie: 'De mens als magische eenheid van nabootsing en autonomie', die onder meer verwijst naar de boeddhistische Hart-soetra: 'vorm is leegte', niets en niemand heeft een eigen 'ziel' of 'wezen' omdat alles en iedereen door en door in elkaar overgaat; zijn is 'inter-zijn' (Thich Nhat Hanh); het 'ene' drukt zich uit door middel van ontelbare 'maskers', bij wijze van spreken. Maar is het ene masker niet (paradoxaal) 'onthullender' dan het andere, dieper doordringend in het mysterie of opkomend uit grotere diepten daarvan? Vergelijk deze opmerking van Smith: 'Software may reduce humans, but there are degrees. Fiction reduces humans, too, but bad fiction does it more than good fiction, and we have the option to read good fiction.'
Bij wijze van wilde associatie annex woordspel: ook de mens (à la) 'mark' is letterlijk en figuurlijk quite a character in het boek des levens volgens de sociale code of zelfs 'als de software' van Facebook - 'karakter' kan ook '(letter)teken' betekenen. Met betrekking tot het boek des levens onder meer in de zin van de Openbaring van Johannes en de genetische code, zie bijvoorbeeld hier en hier, respectievelijk hier en hier; en hier.


[11] Iets anders: vindt er opnieuw een doorbaak plaats als Google (incluis Google Earth!), Facebook en Twitter - op nu nog onvoorziene wijze - een synthese, fusie, overname en/of incorporering aangaan, waarbij Google letterlijk een polymorf gezicht en een dito lichaam, smaak, sociaal gedrag en gedachteleven krijgt? Of vanuit een ander perspectief: Facebook een kennisorgaan... enzovoorts.
Dat Facebook en Twitter op den duur een stille dood sterven, uitgaan als een nachtkaars, is vooralsnog niet gehéél uitgesloten. Ik zou er geen traan om laten, integendeel. Maar alles wijst erop dat ook dan een immer toenemende verknoping en integratie van menselijke lichamen (en hun 'output') en internet-technologie doorgang zal vinden.


[12]
Zie echter de waarschuwing van Smith over onze 'denuded networked selves' in noot [6] hierboven.
Peter Sloterdijk werpt in zijn lezing 'Regels voor het Mensenpark' de bedenkelijke mogelijkheid op dat de 'post-humanistische' mens 'getemd' kan of moet worden door een moreel verantwoord gebruik van genetische manipulatie. Misschien ligt het meer voor de hand te speculeren over het intomen van agressie en geweld door middel van de toenemende sociale controle onder deelnemers van Facebook of vergelijkbare 'sociale technologie', althans voor zover die zich in de toekomst via internet massaal gaan blootstellen aan de excentrische 'panoptische' blik van hun 'vriendenkringen' en de overheidsinstanties achter de schermen, als substituut voor het vroegere disciplinerende alziende Oog van God. (Vergelijkbaar met Sloterdijks idee, uiteengezet in 'Het Kristalpaleis', dat oorlogen van betekenis steeds onwaarschijnlijker worden ten gevolge van de globalisering en daarmee vervlechting en versnelling van de economie, geldstromen, satelietmonitoring en andere spionage, diplomatieke betrekkingen enzovoorts). Maar natuurlijk zullen er altijd outsiders en subculturen zijn, waaronder criminele: mensen die zich (deels) weten te onttrekken aan de gangbare manier van leven. Tenzij er een vorm van een totalitaire (super)staat uit de bus komt - maar dan zitten de criminelen aan de knoppen daarvan.


Toevoeging november 2011:

The Bully Button: New Tool Is Either World's Greatest Anti-Bully Weapon or Terrifying Fascist Plot
Door Anneli Rufus, Alternet, 1 november 2011

A new app could make your smart phone the best protector you ever had - but is that a good thing? [...] Last week, OptimizeApps.com launched its Bully Button, which allows users to document and report bullying incidents with a single touch.


Zie ook m'n blognotities:
Leidt Web 2.0 tot een parasitaire economie en beangstigend collectivisme?
Zes redenen waarom ik niet op Facebook sta
De geboorte van de Homo GooglensThe Terrifying Future of Computing
Twitter: hersenloos collectief denken?
Teilhard, technologie & wederopstanding
Google als metabewustzijn
Avatars en iconen
De persoon van het jaar: jij!
De toekomst volgens Mulisch
Kladblognotities over de blog
Over het masker

Toevoeging 26 december 2010: Facebook onderzoekt en verkondigt nu ook al hoe je als deelnemer het beste kunt schrijven om veel gelezen te worden en leuk gevonden.
Op de vraag 'how to become popular on Facebook' geeft Google een serie pagina's met tips, zoals deze. Draagt allemaal bij tot eenvormige profielen onder het mom van schijnbare uniciteit.

Later toegevoegd:

De wereld als jury; Alles is voorwaardelijk in onze castingmaatschappij
Door Koen Haegens, De Groene Amsterdammer, 30 maart 2011 (toegankelijk voor abonnees)

De jonge Duitse journaliste Lara Fritzsche (27): 'De castingmaatschappij dwingt jongeren om zichzelf te presenteren als een archetype. Inderdaad, de mens als merk.'

Why Kids - and Adults - Need More Solitude
Door Alice Karekezi, Salon / Alternet, 29 december 2011

New York City public school educator Diana Senechal talks about the problems with our educational system, the meaning of solitude, and the dangers of immediacy.

Facebook wil je locatie constant gaan volgen en delen
Trouw, 6 februari 2013

Illustraties:
Facebook-oprichter Mark Zuckerberg door Time uitgeroepen tot persoon van het jaar 2010 (bovenste);
hoofd van de Doryphoros (tweede van boven);
kitscherig beeldje van de 'lachende Boeddha' en reclame voor een winkelcentrum (derde van boven);

plaatje bij het project Move, behelzende 'het verzamelen, verwerken en beheren van crowd-behaviour data' door de universiteit van Gent in België (vierde van onder);
boeddhabeeld op Sri Lanka, foto door Thushan Sanjeeva (derde van onder);
film Serendipity: 'On a bustling shopping day [sic!; K] in the winter of 1990, Jonathan Trager meets Sara Thomas. Two strangers amid the masses in New York City, their paths collide in the mad holiday rush as they fall victim to a mutual, major attraction' (tweede van onder);hoofd van de Doryphoros en dat van Mark Zuckerberg (onderste).