Mahmoud al-Saify en Al-Qaradawi's fatwa's

Journalist Carel Brendel schreef onlangs over een mogelijke rijzende ster aan het front van de Moslimbroederschap in Nederland: Mahmoud al-Saify, docent en onderzoeker Vergelijkende godsdienstwetenschappen aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Brendel bericht dat hij medeorganisator was van een islamitisch zomerkamp, onderwijzer tijdens workshops voor Europese bekeerlingen in Koeweit en spreker op een conferentie van de (mij geheel onbekende) Moslim Associatie Nederland (MAN)[1].
Update 1: Veelzeggend: Al-Saify ontpopt zich als consulent op de site Onislam van de Moslimbroederschap, waar nog steeds erg nare fatwa's aangaande afvalligen, homoseksuelen en vrouwenbesnijdenis van Yusuf al-Qaradawi op staan.
Update 2: op de MAN-site die inmiddels van start is gegaan[*], presenteert men zich als 'een gemeenschap van het midden', met een Koran-vers over een 'gematigd volk'; maar onder het kopje 'activiteiten' staat op moment van dit schrijven een lezing van de antisemitische en vrouwvijandige sjeik Mahmoud al-Masri en prijst men diens boek Mohammed de profeet v.z.m.h aan. Al-Masri is een 'tv-predikant die in de gehele Arabische wereld bekend is', aldus de MAN, 'ook in Nederland hebben we de gelegenheid gehad om kennis met hem te mogen maken'.
Update 3: Al-Saify twittert weer en plein public, zij het meestal in het Arabisch. Op zijn Facebook-pagina (zoals hier) blijkt dat hij moslimbroeder en president Morsi van Egypte ondanks diens aan de dag tredende theocratische en dictatoriale handelwijze steunt.
Update 4:In het verleden (2001) plaatste vermoedelijk[**] Al-Saify op Yahoo een antisemitisch artikel (van iemand anders), waarin de Joden als de daders van 9/11 worden afgeschilderd.
Update 5: Al-Saify maakte reclame voor de islamistische grondwet van Egypte.

Mahmoud Al-Saify was eind 2010 als 'researcher in Islamology' actief op de tweede Kuwaiti European Convention. Net als Mohammed Alshareef[2a], de oprichter en chef van het Al Maghrib Institute en de 'historicus' Abdullah Hakim Quick[2b] onderwees hij daar Westerse moslims; opnieuw in 2011. Het gebeuren wordt georganiseerd door de Koeweitse Islam Presentation Committee (IPC): 'taking care of New Muslims, preparing them to be positive agents in their communities and to be good role models for Islam in their countries'.

Met een co-auteur[3] heeft Al-Saify aan het boek 'Global Mufti: The Phenomenon of Yusuf al-Qaradawi' een hoofdstuk bijgedragen: 'Qaradawi in Europe, Europe in Qaradawi?'
Volgens een recensie in het blad The New Republic worden in deze studie uiterst verwerpelijke ideeën van de informele leider van de Moslimbroederschap nauwelijks belicht, of afgedaan als kwaadwillende interpretaties door Westerlingen:

'In chapters with titles such as "Qaradawi in Europe, Europe in Qaradawi?", one would expect the authors to address some of the controversy that Qaradawi has caused in the West. This is a man, after all, who has had nice things to say about Hitler's treatment of the Jews and has suggested that Muslims will one day finish the job. He has justified the death sentence for homosexuality, recommended female circumcision as a way for fathers to control their daughters' sex drives, supported terrorism and called for the use of children as suicide bombers (he referred to them as "the children bomb").
Instead of addressing these issues head-on, the authors often offer apologetic accounts of Qaradawi's views. In the chapter on Qaradawi in Europe, for example, the authors argue that he "has become, with remarkable symmetry across Europe, the epitome of the Islamic fundamentalist threat…" but they never give a clear depiction of why so many Europeans might see him in this vein. Instead, they present Qaradawi’s more problematic views not as his true positions, but as "the accusations levelled at the Muslim scholar." Not once do they state clearly the extent of Qaradawi’s problematic positions, preferring to elide them by claiming that his "views on the legitimacy of violence are too well known to be fully recalled here." The problem is that they are not recalled at length anywhere in the book; and in this chapter they are presented not as his views, but as European overreactions and misrepresentations of his views. Surely the stakes are too high for scholars to shirk the controversial issues.'

Deze kritiek doet het ergste vrezen ook voor het objectieve, wetenschappelijke karakter van eventueel nog te verschijnen publicaties van Al-Saify over Al-Qaradawi's opvattingen.
En de volgende passage uit een andere recensie laat er weinig twijfel over bestaan dat Al-Saify nijver wenst bij te dragen aan het onderhorig maken van Europese moslims aan de eeuwige 'geleerden' en hun hersendood makende richtlijnen (die zoals bekend nogal eens niet zo fijn uitpakken voor met name vrouwen, homoseksuelen, afvalligen en minnaars buiten het huwelijk):

'Focusing on Qaradawi’s persisting influence among Muslims in Europe on the one hand, and on his conceptualization of Islam in Europe on the other, Caeiro and Saify shed light on the continuing importance of the ulama as religious authorities among European Muslims. While acknowledging the importance of processes of individualization and fragmentation in the context of European societies, they point to the influence played by organizations such as the European Council for Fatwa and Research – an organization that is presided by Qaradawi. Related to this is the popularity of books like The Lawful and the Prohibited in Islam (1960), Qaradawi’s first and often translated book providing guidance in daily life.'

Op de website van de Radboud Universiteit is Al-Saify's naam alleen te vinden in verband met een bijeenkomst in 2009 met Tariq Ramadan. Hij staat niet bij de medewerkers van de faculteit Theologie en evenmin in de onderzoeksrapporten 2009 en 2010 van het Research Institute for Philosophy, Theology and Religious Studies. Zo te zien bestaat het docentschap van Al-Saify vooralsnog alleen uit de verplichte onderwijstaken van een promovendus, in dit geval op het onderwerp 'jurisprudentie voor moslimminderheden'.

Gezien het thema van zjin promotie, zou het me niet verbazen als we nog van Al-Saify gaan horen in verband met de lobby voor een sharia-raad in Nederland, naar het model van de sharia council van de extremist Haitham al-Haddad in Engeland. Misschien droomt hij zelfs van een plekje achter de tafel van een dergelijke raad[4].

Wat mij interesseert, is hoe Al-Saify denkt over de fatwa's van Al-Qaradawi's European Council for Fatwa and Research (waarvan op dit moment de Engelstalige site uit de lucht is); in het bijzonder vraag ik me af, of deze raad nog leefregels uitvaardigt in de geest van de serie vrouwen onderdrukkende fatwa's[5] die men in circa 2005 op het punt stond te publiceren in Frankrijk - en hoe Al-Saify tegen die specifieke fatwa's aankijkt[6].

Precies dit soort vragen namelijk houden Mahmoud al-Saify, vanuit zijn optiek als academicus en lid van een islamitische minderheid in een Westers land, klaarblijkelijk bezig als onderzoeker op de RU:

The residence of a Muslim in a non-Muslim country is an old point of discussion in Islamic law. In the light of the influx of Muslim immigrants into the West, over the last few decades, a number of relevant fatwas (religious opinions) were issued by different religious authorities in response to questions posed by Muslims in the West about this issue. Mainly due to their different ideological or political backgrounds, the fatwas given by these authorities are contradicting each other in many cases. Such contractions put the Muslim recipients of the fatwas in confusion, which in return has its impact on their daily life and on their position in principle.
As part of my thesis, I will discuss the different streams among Muslim religious authorities who qualify the position of Muslim minorities in non-Muslim Western countries. This will be done through an analysis of their fatwas, in comparison to a selection of relevant fatwas issued by the European Council for Fatwa and Research (ECFR), focusing on determining the nature of contribution of the ECFR in this debate.

Het lijkt wel of bijna geen Nederlandse journalist enige diepgaande interesse heeft in deze thematiek - die toch een behoorlijke rol kan spelen bij het reilen en zeilen, dus de integratie, van een minderheid in onze maatschappij die de komende decennia zal groeien tot circa 8 procent - geen paniek, PVV'ers! - van de bevolking (was ruim 5 procent in 2005); ongeveer 1 op de 12 landgenoten zo tegen 2050.

Misschien wordt het tijd dat iemand eens grondig gaat uitzoeken wat de publicaties en het bereik zijn van die merkwaardige 'Europese' raad voor leefregels aan onder meer Nederlandse moslims - een raad die niet eens een website heeft in een voor Europeanen leesbare taal en waarin erg weinig in Europa opgegroeide geestelijken zitten, maar die wel door aan de weg timmerende gelovigen als Mahmoud al-Saify wordt gepromoot.

Illustraties (van boven naar onder): kalligrafie uit het logo van de Moslim Associatie Nederland; kiekje van Mahmoud al-Saify dat nog in de cache van Google zat; ietwat heftig plaatje op de Facebook-pagina van Al-Saify; kiekje van Yusuf al-Qaradawi op diens Facebook-pagina.
De vlag op Al-Saify's Facebook-pagina (ook geschilderd op de vuist) is die van het Syrische verzet tegen Assad. 

Later toegevoegd: Dit artikel van Al Jazeera belicht onder meer de aanzienlijke rol van de Moslimbroederschap in de revolutie in Syrië, zoals door middel van humanitaire hulp ('relief operations'). Zie ook de noot[1] hieronder over prominente leden van de Moslimbroederschap, de scholing van bekeerlingen in Koeweit, en een netwerk van islamitische hulporganisaties. Hafez al-Assad, de vader van de huidige dictator, heeft de Moslimbroederschap in zijn land indertijd op bloederige wijze uitgeroeid. Dat is mogelijk mede de achtergrond van de enthousiaste steun van Al-Saify voor de opstand in Syrië.

Noten

[*] Later toegevoegd: op moment van het schrijven van deze nakomende noot, staat op de MAN-site een video van een van een serie lessen door Tariq Ramadan. Vanaf circa 45:00 spreekt Ramadan zich uit tegen(!) een fatwa van Franse islamitische geestelijken, die een verbod inhield om mee te doen met de gewelddadige protesten die verschillende Franse steden teisterden in 2005. Hoewel deze fatwa zich duidelijk richtte op het gewelddadige aspect, houdt Ramadan zijn studenten misleidend voor dat de geestelijken zich ten onrechte bemoeiden met de vrijheid van de jeugd om op te komen voor hun rechten.

[**] Later toegevoegd: de Mahmoud al-Saify die dit antisemitische stuk herplaatste, had e-mailadres msaify1@... Het kan bijna geen toeval zijn dat dit adres ook opduikt in een oud Yahoo-bericht van 'Acherrat Zakaria' van de Marokkaanse Jongeren Noordwijk en dat Afid Acherrat de leiding heeft van de MAN (die bij zijn favorieten staat), dat Zakarija Acherrat beheerder is geweest (zo hoorde ik van een goed ingevoerde bron) van de besloten Facebook-pagina van de MAN en dat de Acherrats volgens hun Facebook-locaties uit de omgeving Katwijk-Noordwijk komen. Overigens zijn twee van de Facebook-vrienden van Afid Acherrat vader en zoon Yahia Bouyafa en Mohamed Bouyafa. De eerste was de voorzitter van de inmiddels opgeheven FION (de Nederlandse tak van de Europese koepel FIOE van de Moslimbroederschap). De tweede was secretaris van de ISRAA, waarschijnlijk een steunpilaar van Hamas

[1] Later toegevoegd: Google geeft wel veel treffers op 'Muslim Association'. Onder meer de Britse MAB; waarvan op moment van dit schrijven de website opent met een persbericht - met logo in groot formaat - van de European Council for Fatwa and Research. Verder zie ik slechts een handvol persberichten van de ECFR op de site. Wel staat als eerste onder 'useful links' de Federation of Islamic Organisations Europe. Deze FIOE is de overkoepelende Europese tak van de Moslimbroederschap. Hier wordt vermeld dat de MAB een 'about us'-pagina heeft gehad waarop men aangaf lid te zijn van de FIOE.
Overigens viel me later pas op dat het bericht van Griekse moslims over de Kuwaiti European Convention waarnaar ik hierboven verwijs (eerste link in de tweede alinea), afkomstig is van de site van de Muslim Association of Greece. Een zeer goed geïnformeerde lezer van deze blognotitie was zo vriendelijk me erop te wijzen, dat in diverse landen de nationale FIOE-afdeling 'Muslim Association' heet. En bovendien dat Tareq Suwaidan, die voornoemde Griekse deelnemers aan de Koeweitse conventie aanduiden als spreker (en als 'beroemde geleerde in de wereld van de moslims'), een leider is van de Koeweitse Moslimbroederschap - wat trouwens vermeld staat in het wikipedia-artikel dat de Griekse deelnemers keurig aan zijn naam hebben gelinkt. Nog latere toevoeging: Suwaidan is pleitbezorger van een algemene wet tegen godslastering in alle landen van de wereld. Verdenkingen van betrokkenheid bij de financiering van Hamas via de Holy Land Foundation for Relief and Development zijn onbewezen gebleven; zie ook dit artikel en dit stuk voor meer of minder indirecte aanwijzingen voor de verknooptheid van de Moslimbroederschap, een groep islamitische liefdadigheidsinstellingen met 'Relief' in hun naam, en hulp aan Hamas. Hany el-Banna, een van de docenten - zie 4:22 van deze video - op de Kuwaiti European Convention is een van de oprichters van Islamic Relief [einde nog latere toevoeging].
Dit alles kan dienen als zijdelingse argumenten voor de positionering van Mahmoud al-Saify als rijzende ster aan het front van de Moslimbroederschap. Volstrekt schimmig voor mij is hoe de kennelijk nog piepjonge Moslim Associatie Nederland zich verhoudt tot de al bestaande FION. Carel Brendel berichtte dat de bekeerling Jacob van der Blom van Ontdek Islam - samen met Al-Saify aanwezig op de Koeweitse happening - vorig jaar uit de FION is gestapt; en eerder dat de FION uit de FIOE was vertrokken.
Het lijkt er dus op dat er onder de Nederlandse moslimbroeders een interne stammenstrijd speelt, al dan niet vergelijkbaar met een soortgelijke scheuring in de UK. Persoonlijk vind ik het een goed teken dat veel Nederlandse moslims, zo blijkt ook al jaren uit het eindeloze geharrewar rond islamitische tv-zenders, kennelijk zoveel 'personality' - onder meer persoonlijke politieke voorkeuren - hebben, dat geen enkele club geestelijke autoriteiten, noch een strakke ideologische organisatie, ze op één lijn kan krijgen. Al moet men op dit moment niet uitsluiten - ik denk aan de bindende rol van de heilige eed, de bay'ah binnen de Moslimbroederschap - dat de Nederlandse broeders de gelederen juist wél gesloten houden en slechts goochelen met schijnbaar verschillende (namen van) clubs om een rookgordijn op te werpen voor wat wel degelijk één gestroomlijnd streven is naar zoveel mogelijk invloed van de islam op het maatschappelijk leven. Later toegevoegd: zie noot[**] hierboven [einde toevoeging]. Het informatieve artikel 'Aims and Methods of Europe's Muslim Brotherhood' (2006) door Lorenzo Vidino doet vermoeden dat de broederschap bewust vaag blijft over zijn precieze organisatievormen.

[2a] en [2b] Mohammed Alshareef is een in Canada geboren salafist, geschoold in Medina, Saoedi-Arabië. Ook Abdullah Hakim Quick, verbonden aan het instituut Al Maghrib van Alshareef, is opgeleid in die reli-fascistische staat. Beide mannen waren sprekers op de conferentie 'Journey of Faith' (2010), met zeer omstreden predikers als Bilal Philips, AbdurRaheem Green en Abu Usamah At-Thahabi. Beiden verspreiden ze haat tegen homoseksuelen; Alshareef tevens tegen Joden. Fijn gezelschap. Door dat soort figuren laten Westerse bekeerlingen zich dus vormen. Het ultrarechtse maar qua feiten meestal betrouwbare Investigative Project on Terrorism doet een boekje open over de staf van Al Maghrib.

[3] Later toegevoegd: Het gaat om Alexandre Caeiro (foto hieronder links), die inmiddels is gepromoveerd aan de Universiteit van Utrecht met het proefschrift 'Fatwas for European Muslims: The Minority Fiqh Project and the Integration of Islam in Europe' (2011). Zie ook hier. Hij deed mee aan een paneldiscussie - zie video vanaf 42:26 - van de Universiteit van Berkeley, Californië over 'The islamic norms in secular public spheres; adaption/recasting of islamic norms and practices in local legal environments' (mei 2009). In het panel zeg hij: 'My paper had the title "Minority islam between the global islamic revival and the problematics of European integration; a case study of the European Council for Fatwa and Research".' Een soortgelijk onderwerp als van het onderzoek van Al-Saify dus.
Bij deze titel moet ik meteen denken aan wat de Nederlandse auteur Fouad Laroui in een twistgesprek met Tariq Ramadan opwierp: 'The real question is: what would they [i.e. moslims die in een bepaald land heden een minderheid vormen; K] do if they were the majority.' Met andere woorden: voldoende vertrouwen kan pas ontstaan als de moslims in het Westen het ideaal loslaten van een sociale, politieke en juridische ordening - ik denk hierbij onwillekeurig ook aan Caeiro's begrip 'islamic revival', dat overigens tevens een sleutelwoord is op de Kuwaiti European Convention; zie foto hieronder rechts: Mahmoud al-Saify op de derde conferentie - gedragen door de traditionele sharia, inclusief de doodstraf voor afvalligen en homoseksuelen enzovoorts. Het schiet sociaal-psychologisch gezien gewoon nauwelijks op als moslims blijven steken in haarkloverijen over hoe - luisterend naar welke geestelijken et cetera - ze zich noodgedwongen moeten aanpassen en inhouden omdat de vigerende wetgeving in het Westen hen geen andere keus laat. Naast de ECFR noemt Caeiro ook de FIOE als speler op het gebied van zijn onderzoek.



Ingebed in een hoop sociologisch en communicatie-theoretisch jargon, zegt Caeiro - vanaf circa 55:49 - dat de ECFR meer vragen krijgt dan ze kan beantwoorden; en dat zijn uitspraken worden gepubliceerd op Islam Online [is inmiddels On Islam; K] en via een voormalige Franstalige versie van het maandblad Al Arabia (als ik het goed hoor), plus een orgaan waarvan ik de naam niet kan verstaan, alsmede via speciale programma's van Al Jazeera op satelliet-tv en op den duur verzameld in publicaties van Egyptische uitgevers. Weinig transparant en overzichtelijk dus en al helemaal nauwelijks te volgen voor niet-moslims. Caeiro noemt en passant wel dat de politicoloog en islamoloog Olivier Roy alle gelegenheid krijgt om aanwezig te zijn bij sessies van de ECFR en dat er daarbij misschien zelfs sprake is van een zekere wisselwerking (als ik het goed begrijp).
En o, daarna schildert Caeiro Tariq Ramadan af als criticaster van de ECFR... de man dus die voorwoorden schreef bij bundels van die raad (zie de vijfde noot hieronder), waarin hij de fatwa's aanduidt als juridische voorschriften ('prescriptions') bedoeld om de moslims in Europa te helpen...
Tot zover de wetenschappelijke distantie van Caeiro. Hij acht Ramadan al kritisch omdat hij in een voorwoord aan zou geven - de fatwa's inhoudelijk volstrekt niet betwijfelend - dat de psychologische kant van de betreffende voorschriften problematisch is doordat de leefwereld van de mufti's (van de ECFR) te ver afstaat van die van de moslims in Europa. Maar dat is gewoon een typisch retorisch staaltje Ramadaniaanse wolligheid, pseudo-kritiek, die verhult dat Tariq de gevestigde autoriteiten als puntje bij paaltje komt altijd zal respecteren. Als klap op de vuurpijl - als men door het jargon heen kijkt - serveert Caeiro doodleuk de moslims af die, in zijn voorbeeld, folders uitdelen waarin de ECFR wordt voorgesteld als een manipulatief instrument van de Moslimbroederschap. Impliciet zegt hij: dat zijn geen echte moslims - in zijn jargon: ze komen er niet tussen bij het publiek van de ECFR. Ik krijg sterk de indruk dat Caeiro, ondanks - of eigenlijk met behulp van - quasi-exacte vaktermen, onuitgesproken aan elkaar gelijk stelt: 'Europese moslims', 'publiek van de ECFR' en 'groep mensen die welwillende aandacht heeft voor de boodschap van de ECFR'. En zo blijft de cirkel van de conservatieve umma natuurlijk braaf gesloten.
De waarschijnlijke controverse rond de tweede bundel fatwa's van de ECFR, laat staan de aard van die fatwa's (zie de vijfde noot hieronder), stelt Caeiro in zijn praatje nergens aan de orde; misschien wel in zijn proefschrift, maar de lust me daar verder in te verdiepen, is me vergaan.
Caeiro's soort benadering is precies waarover Fouad Laroui zich terecht opwond in zijn discussie met Tariq Ramadan: beside the point - i.e. het heikele punt van de maatschappelijke fricties en spanningen - en geen echte brug slaand naar niet-moslims en vrijzinnige moslims.

[4] Natuurlijk is dit alleen bedoeld als ietwat provocerende speculatie; ik ken de denkbeelden van Al-Saify nauwelijks en wil hem zeker niet voorbarig als een extremist afschilderen van bijvoorbeeld het kaliber Haitham al-Haddad. En net als Carel Brendel wil ik benadrukken dat hij hoogstwaarschijnlijk evenmin moet worden gesitueerd in het vaarwater van figuren als Anjem Choudary en diens Global Shariah Movement (waar onder meer Shariah4Belgium deel van uitmaakt). Zo schaart Al-Saify zich kennelijk onder de tegenstanders van Shariah4Belgium. Wel zou ik hem aanraden ook flink afstand te houden van homofoben en/of antisemieten als Mohammed Alshareef en Abdullah Hakim Quick.

[5] Van deze fatwa's - die zijn gehekeld door Franse feministen en vermeld door de publicist Paul Berman - zijn een aantal veelzeggende exemplaren op een rij gezet door de bekeerde maar niet fundamentalistische moslim Stephen Suleyman Schwartz; ze behelzen het volgende:
- de man mag zijn vrouw(en) verbieden vriendschap te onderhouden met vrouwen die hem niet aanstaan;
- vrouwen moeten zich op het gezicht en de handen na geheel bedekken als ze in contact treden met anderen dan hun echtgenoot;
- vrouwen die nog niet geslachtsrijp zijn (sic!) krijgen bij het vinden van een echtgenoot een mannelijke 'raadsman' toegewezen;
- ongetrouwde vrouwen en mannen mogen elkaar niet onder vier ogen ontmoeten;
- getrouwde vrouwen mogen het huis slechts verlaten als hun man daarin toestemt en dan verplicht onder begeleiding;
- gescheiden zitgedeelten voor mannen en vrouwen bij publieke bijeenkomsten en uiteraard nimmer gemengd zwemmen;
- een man mag vier echtgenotes hebben (uiteraard niet vice versa);
- huwelijksproblemen dienen te worden voorgelegd aan een islamitische rechtbank;
- een vrouw mag geen echtscheiding beginnen, tenzij dit recht expliciet is opgenomen in het huwelijkscontract; een man mag altijd zijn vrouw de wacht aanzeggen.

Tariq Ramadan was indertijd bereid gebleken een voorwoord te schrijven bij deze middeleeuws aandoende bundel, schreef Paul Berman en berichtte Le Monde in 2005: hier staat een kopie van het artikel waarin verder wordt gesteld dat de publicatie in het Frans op het laatste moment niet doorging wegens bezwaren van de Franse moslimclub UOIF - hoewel een woordvoerder daarvan desgevraagd geen duidelijkheid wilde scheppen over een blokkade.

De kijk van een jonge islamitische Europese intellectueel als Mahmoud al-Saify op deze toedracht is belangrijk. Als hij zich zeg maar schaart achter de waarschijnlijke afwijzing door de UOIF, dan zou dat een bijkomende kleine aanwijzing kunnen zijn voor een zekere - ik blijf ook dan voorzichtig - moderniserende invloed van (wellicht vooral jongere) Europese moslims op de door oudere, niet van huis uit Europese geestelijken gedomineerde ECFR. Maar als Al-Saify deze fatwa's juist ondersteunt, dan is dat geen hoopgevend signaal.
Toegevoegd 10-2012: nu Al-Saify zich heeft genesteld op Onislam.net, de site van de Moslimbroederschap (de voorloper Islamonline.net is gestart onder supervise van Al-Qaradawi), waarop nog akelige richtlijnen van Al-Qaradawi prijken, lijkt de kans dat Al-Saify zich distantieert van dergelijke inhumane fatwa's helaas nogal klein.
 
Kunnen moslims en niet-moslims aan alle publicaties komen van de ECFR tot nu toe [zie ook de later toegevoegde derde noot hierboven]? Trekt Mahmoud al-Saify aan een dood paard, of wordt het tijd dat niet-moslims in Europa zicht krijgen op de inhoudelijke en strategische handel en wandel van deze raad, waarin geestelijken die niet in Europa zijn gevormd zwaar zijn oververtegenwoordigd en waarin bovendien voor zover ik kan nagaan geen vrijzinnige moslim te bekennen is?

[6] Mogelijk zal het - afgezien van Al-Saify's proefschrift, dat naar ik aanneem naar te doen gebruikelijk opvraagbaar zal zijn - nog niet meevallen meer te weten te komen over de ins and outs van 's mans visie. De ervaring van de actieve Nederlandse bekeerling H.J. Bakker (ook wel bekend als 'Aboe Bakker') stemmen niet optimistisch, zie deze reactie van Bakker op Wijblijvenhier.nl: 'Ik heb inmiddels [...] contact gehad met Mahmoud al-Saify, die inderdaad iets over gemengde huwelijken geschreven heeft. De fatwa waaraan hij refereerde ging over nieuwe moslima’s die niet van hun partners zouden hoeven scheiden. Hij was verder (zoals gebruikelijk zou ik zeggen) weinig behulpzaam. Geen kopie van zijn artikel, geen referentie, ook niet de tekst van de fatwa, zelfs niet toen ik er expliciet om vroeg, en ook geen aanduiding wie of wat die fatwa publiceerde. We schieten er dus weer eens geen steek mee op. Van je geloofsgenoten moet je het niet hebben.'

Zie ook m'n blognotities:
Tariq Ramadan en Al-Qaradawi's fatwa's
Umar Mirza en de context van de koran
Veel jonge moslims blijven extremisten adoreren
Dar-al-'Ilm, bruggenhoofd van Saoedische sharia
Mohammed Morsi, moslimbroeder en demagoog