De neoconisering van het NOS-nieuws

Screenshot van het achtuurjournaal van 27 augustus.

Een paar jaar terug riep Remkes (VVD) dat de publieke omroep rechtser moest worden. Horen we weinig meer over. Waarom zou men ook? Neem de NOS. Die is zo gruwelijk burgertruttig-vals verrechtst dat wie de afgelopen tien jaar niet onverdroten is méé verrechtst het bijna niet meer kan aanzien.

Wie hebben de meeste invloed?

- Marcel Gelauff, hoofdredacteur: werkte voor hij bij de NOS kwam tien jaar voor het commerciële RTL Nieuws.

- Giselle van Cann, plaatsvervangend hoofdredacteur: werkte bijna vijftien jaar voor het Financieele Dagblad voor ze naar de NOS overstapte.

- Aletta Oosten, adjunct-hoofdredacteur: zat enige tijd bij de VPRO en NOVA, maar voor ze onlangs adjunct-hoofdredacteur van NOS Nieuws werd, werkte ze vijf jaar voor EenVandaag van de Tros en de Avro.

- Bart Leferink, adjunct-hoofdredacteur: werkte voor de NCRV voorafgaand aan zijn NOS-jaren.

Vrijwel geen linksdraaiende hersenkwab in enige hoofdredactionele schedel te bekennen.

En wie zijn gezichtsbepalend en/of in de politieke sfeer smaakmakend?

- Politiek verslaggever Dominique van der Heyde. Studeerde politicologie aan de Vrije Universiteit (de protestants-christelijke, voor wie dat niet weet). Is getrouwd met Annet de Jong, die schrijft voor De Telegraaf. Heeft er een handje van de SP en de PvdA weinig aandacht te geven of in een ongunstig daglicht te plaatsen, in schril contrast met haar steevast welgezinde en gulle belichting van PVV en VVD.
Tussen haakjes: sinds van Dominique's gezicht en kapsel meer werk wordt gemaakt, waarschijnlijk omdat ze volgens de nieuwe formule van het achtuurjournaal vaak live in de studio staat te oreren, moet ik bij haar aanblik steeds denken aan James Ensor én aan Pyke Koch - een bijna onmogelijke versmelting van hun stijlen van portretschilderen.

- Ferry Mingelen. Werkte in een grijs verleden voor het sociaaldemocratische Het Vrije Volk, daarna voor Trouw. Is op een letterlijk afzichtelijke manier - dat verzakte grijnsje! - meegedraaid met de invloed van Pim Fortuyn op de Nederlandse politieke wind. Kan zijn sympathie voor de PVV nauwelijks verbergen en gaat bijna kwispelen als het Mark Rutte of Frits Bolkestein betreft.

- Twan Huys. Werkte vóór 1992 enige tijd bij de VARA, maar is tijdens zijn verblijf in de VS als correspondent voor NOVA als een speer veramerikaniseerd, wat hij zelf illustreert met zijn boek Ik ben een New Yorker. Betoont zich, geïnterviewd, in-en-in content met zichzelf, zijn gezinnetje en zijn door de waan van de nieuwswaardigheid beheerste, dubbeltjesplatte wereldbeschouwing[1].

- Mariëlle Tweebeeke. Studeerde arbeid- en organisatie-sociologie (UvA) en runde vijf jaar een bedrijf in de werving en selectie. Was presentator bij RTL Nieuws voor ze bij Nieuwsuur kwam. Steekt Twan Huys naar de kroon qua narcistische overschatting van het eigen persoontje.

- Sacha de Boer. Studeerde communicatiewetenschappen (UvA). Werkte onder meer voor Veronica, RTL5 en Radio Gold. Is gehuwd met Rick Nieman van RTL Nieuws.

- Rob Trip. Studeerde politicologie en massacommunicatie. Werkte vijf jaar voor Veronica. Heeft de laatste jaren de uitstraling van een moeilijk kijkende inspecteur van het gesundes Volksempfinden.

U herinnert zich dat het een haar had gescheeld, of we hadden in duet met Twan Huys een méér dan 100 procent neocon in de maag gesplitst gekregen: Eva Jinek, die in alle opzichten lijkt weggelopen van onder de studiolampen van het Amerikaanse Fox News. De NOS handhaafde haar wel gewoon als nieuwslezer nadat ze met neocon Bram Mozkowicz amoureuze betrekkingen was aangegaan. Ze is pas weg bij de NOS sinds haar overstap naar WNL.

Check de rij presentatoren en redactieleden (ietwat verouderd, incompleet overzicht) van de nieuwsafdeling van de NOS maar eens, als u de fut heeft. Inhoudelijk invloedrijke of enigszins aan het imago bijdragende medewerkers uit de linkse hoek zijn op de vingers van één hand te tellen, op een totaal van véle tientallen redacteuren, correspondenten en presentatoren.

Ook opvallend: geen enkele allochtoon op een prominente plek in prime time. In de luwte wel een aardig rijtje vrouwen van buitenlandse komaf, onder wie opvallend mooie - dat vinden de NOS-heren leuk -, maar  verder alleen oerhollandse mannen en niet één zwarte man.

Afgelopen dagen - de start van de verkiezingscampagnes - in de journaals volstrekt onevenredig, ja wanstaltig veel aandacht voor de PVV. Zie dit en dit en dit en dit en dit en dit item - de aandacht voor PvdA, SP en CDA valt daarbij in het niet en GroenLinks en de ChristenUnie blijven bijna onzichtbaar.
Bij de bespreking van de doorrekening van de partijprogramma's door het CPB stelt Dominique van der Heyde op haar gebruikelijke, over-zelfverzekerde, 'van dik hout zaagt men planken'-toontje dat de SP-plannen goed zijn voor de koopkracht van de 'laagste' inkomens - terwijl dit eveneens geldt voor de meeste middeninkomens; de SP krijgt door middel van het pertinent onjuiste[2], pejoratieve 'laagste', zeer misleidend het etiket 'voor de armoedzaaiers' opgeplakt.
En zie hoeveel aandacht (vanaf circa 4:05) de PVV weer opstrijkt, incluis het langdurig tonen (vanaf circa 4:35) - groot in het decor van de studio - van een portret van Wilders en het PVV-logo, bijna een promo, iets waar de SP naar kan fluiten (screenshot boven).

Terzijde: over de opwarming van de aarde bericht de NOS zelden. Dat de ijskap op de Noordpool deze zomer meer afsmelt dan ooit in de menselijke geschiedenis, haalt nog net een journaal, maar wordt geframed als 'het hep se foor- en se nadele' - terwijl het deel is van een reusachtige verschuiving die laaggelegen kustgebieden, waaronder Nederland, op termijn onverdedigbaar maakt tegen de stijgende zeespiegel en waarbij het aantal catastrofale droogtes, bosbranden en overstromingen sterk toeneemt. De KNMI-wetenschapper die aan het woord komt, krijgt niet de kans concreet te worden over die gevolgen; en trouwens, zo leutert verslaggever Martijn Bink, 'volgens hem', i.e. deze KNMI'er, is er klimaatverandering in het spel - alsof het een particuliere mening betreft en niet de wetenschappelijke consensus (zie ook hier). Het item eindigt met de 'geinige' opmerking dat je binnenkort in de zomer gewoon naar de Noordpool kunt varen, met beelden van kennelijke toeristen met zwemvestjes in een rubberbootje.
Wat een beschamend labbekakkerige, truttige, verdoezelende berichtgeving over een van de grootste bedreigingen aller tijden voor een groot deel van de mensheid en voor talloze soorten dieren en planten.

Een onpartijdige student politicologie of mediawetenschappen of zoiets moet een en ander maar eens grondig turven en meten. Ik twijfel er geen seconde aan dat bovenstaande impressie dan door droge cijfers zal worden gestaafd.

Al bij al: laat ons eenzame, arrogante, linkse, intellectueel angehauchte buitenstaanders uit volle borst - nostalgisch en melancholiek - meezingen met het aanstekelijke lied De burgerij van Jacques Brel (waarin hij trouwens zichzelf niet spaart):

En om twaalf uur, als de burgertroep
huisging uit Hotel De Goudfazant,
dan scholden wij ze poep
en zongen wij vol vuur, pet in de hand:

burgerij, mannen van 't jaar nul,
vette burgerkliek, vette vieze varkens,
burgerij, tamme zwijnenspul,
al wie burger is, is een ouwe...

Noten

[1] Huys/Nieuwsuur stelde in de Nieuwsuur-special (januari dit jaar) over de eurocrisis, een cruciaal onderwerp dus met belangrijke politieke dimensies, de neoliberale bankier Klaas Knot centraal; er zat geen enkele linkse commentator in de uitzending, maar wel de neocon Niall Ferguson (zie ook hier); en Elseviers Syp Wynia, beoogklept ontkenner van de klimaatwetenschap en nijvere producent van ultrarechtse gebakken lucht.

[2] Het CPB stelt: 'De maatregelen van de SP zorgen vooral bij werknemers en uitkeringsgerechtigden tot een hogere mediane koopkrachtontwikkeling in de periode 2013-2017 (ten opzichte van het basispad). De relatief gunstige mediane koopkrachtontwikkeling voor lage inkomens is vooral goed zichtbaar bij werknemers [cursivering door mij; K].'
'Laagste' is in géén geval uit de CPB-analyse op te maken. Elders in de media werd dan ook in het algemeen bericht dat de SP-plannen gunstig uitpakken voor 'de' koopkracht. Daarbij ging men uit van de gemiddelde koopkracht. Bij uitvoering van het SP-beleid profiteren de lagere inkomens relatief meer dan de hogere, maar dat betekent geenszins dat de koopkracht van de meeste middeninkomens er bij de SP niet óók gunstig uitspringt vergeleken met de effecten van het door de andere partijen voorgestelde beleid.

Zie ook m'n blognotities:
Onderzoek wijst uit: pers is vooral rechts
Publieke omroep: rechtse mannen, weinig vrouwen
Het leugenachtige ultrarechtse media-universum
Jeroen Wollaars (NOS) als spreekbuis van Breivik
Martin Sommer kukelt over het extreemrechtse randje

En in zijdelings verband:

Het CPB voedt het cynisme en de woede
Door Han van der Horst, Joop.nl, 28 augustus 2012

Het CPB rekent niet de programma's door, maar een paar zelf aangeleverde speerpunten.

Het verband tussen neoliberalisme en het aantal mensen met psychische problemen
Door Paul Verhaeghe, psycholoog en psychoanalyticus en hoogleraar aan de universiteit van Gent, 28 augustus 2012

Later toegevoegd: 

'Soms staat Dominique van der Heyde zelf beleid te maken'
Door Peter Middendorp, 10 november 2012

[Veel treffende observaties van Middendorp. En Van der Heyde heeft nota bene een column in Spits, de 'gratis Telegraaf'; K] 

The 8 Worst Examples of Fox News Election Journalism Malpractice (In Just 8 Weeks)
Door Mark Howard, Alternet, 29 augustus 2012

Fox spinners disseminate brazenly dishonest propaganda without shame or fear of reprisal

Op 14 augustus 2016 heb ik een opmerking over twee nieuwslezers, die ik niet relevant vond, weggehaald.