Er verschijnen echter vooral artikelen waarin het hedendaagse jihadisme van maar een paar verklaringen wordt voorzien, waardoor het probleem wordt gesimplificeerd - vaak naar gelang politieke kleur.
Omdat brede inventarisaties door 'gewone' publicisten van oorzaken en motieven van jihadisme dun zijn gezaaid, doe ik een duit in het zakje. Zie de bijlage hieronder, waarvoor ik me baseer op de literatuurlijst daar weer onder. Van een min of meer strakke, laat staan 'wetenschappelijke' systematisering heb ik afgezien. Veel items overlappen elkaar. Het geheel is bedoeld voor een handvol zeer geïnteresseerden, zoals misschien enkele politici, bestuurders, journalisten en opiniemakers.
Ik merk er bij op:
▪ Waarschijnlijk is geen enkele drijfveer of stand van zaken een 'voldoende oorzaak' of een 'noodzakelijke oorzaak'. Het zijn allemaal 'factoren', die een zeker gewicht in de schaal kunnen leggen.
▪ Zoals Heijne al aangeeft, moet je tenminste drie lagen van factoren beschouwen: religieuze, sociale en psychologische. Ik heb er politieke en ideologische aan toegevoegd, waarbij de overlap uiteraard aanzienlijk is.
▪ Je hoeft geen psycholoog, socioloog of politicoloog te zijn om in te zien dat er grote individuele verschillen zijn qua moverende en causale factoren - beweegredenen - die iemand doen besluiten jihadist te worden. Het loopt van naïeve, vaak niet al te slimme idealisten die Bashar al-Assad willen verjagen of 'broeders en zusters willen helpen' tot criminele, roofzuchtige opportunisten zoals je die ook in het Vreemdelingenlegioen vindt. Van godsdienstwaanzinnigen, onder wie er geloven dat het einde der tijden is aangebroken, tot jongens die hopen op waardering, kameraadschap en roem of eindelijk een vrouw, een huis en een leuk salaris. Van lui die mikken op politieke macht en status in de hiërarchie van 'de islamitische staat' tot avonturiers die kicken op het behendig uitschakelen van tegenstanders en het veroveren van gebied. Van fanatieke revolutionairen die menen de democratische rechtsstaat te zullen vernietigen en uiteindelijk 'Rome' op de knieën te krijgen tot dromers over een utopisch regionaal alternatief voor het steeds grimmiger klimaat voor moslims in het Westen. Van types die vooral worden gedreven door sektarische haat tegen sjiieten of andere in hun ogen foute moslims, tot fanatieke Jodenhaters die primair Israël van de kaart willen vegen. Van als kind geïntimideerde of gehersenspoelde pubers tot volgroeide psychopaten, sadisten en verkrachters.
▪ Bij vrijwel elke jihadist zal er sprake zijn van een unieke mix van verschillende van de factoren die ik op een rij heb gezet - en vast nog andere die er niet bij staan. In een rapport uit 2008 (oké, nog geen IS toen) van de Britse MI5 staat dat van terrorisme verdachte lieden:
"are a diverse collection of individuals, fitting no single demographic profile, nor do they all follow a typical pathway to violent extremism."▪ Dan moet je ook nog bedenken dat wat iemand aanvoert als belangrijkste motief voor de jihad, dit helemaal niet hoeft te zijn. Het kan bijvoorbeeld eigenlijk gaan om verliefdheid op de mooie vrouw van je ten strijde trekkende vriend. Je maakt jezelf wijs dat het je is te doen om je geloof en je kameraadschap, maar in werkelijkheid wordt je gedreven door de onbewuste wens dat je vriend het 'martelaarschap zal mogen ontvangen', zodat jij je kunt ontfermen over de weduwe. Om maar één mogelijkheid uit duizenden te noemen.
▪ Last but not least moet nog een 'bovenlaag' worden onderkend, namelijk die van ethiek, vrije keuze en eigen verantwoordelijkheid. Hoe ongrijpbaar en in zekere zin mysterieus die ook is, hij is nodig om te 'verklaren' waarom bij de een, die kiest voor geweld, vrijwel dezelfde oorzaken en motieven kunnen spelen als bij de ander, die vreedzaam blijft. Met andere woorden: zelfs een bundeling van oorzaken en motieven zal in de meeste gevallen hooguit de stap naar het opnemen van wapens waarschijnlijk maken - niet onontkoombaar.
Ondanks deze slagen om de arm, denk ik dat mijn opsomming kan fungeren als een spiegel - een soort omgekeerd facetoog - zowel voor het Westen als voor de islam: systeemfouten worden erin weerkaatst en indirect schemeren dus mogelijke remedies door. Het 'pakket maatregelen' kan niet anders dan veelomvattend en complex zijn, wil het meer dan een klein deel van de groep potentiële jihadisten op andere gedachten helpen brengen. Voor de hand liggende aanbevelingen zijn de volgende:
1. Het Westen moet veel terughoudender zijn met militaire interventies in het Midden-Oosten, en als het daar toch van komt, het maken van onschuldige burgerslachtoffers hoe dan ook vermijden. In principe zijn alleen doordachte humanitaire operaties aanvaardbaar. Dit vergt een enorme koerswijziging en veel wijsheid en durf van politici en mensen op leidinggevende posities in het leger en op de ministeries van Defensie.
De verslaving aan olie en gas uit de regio moet worden beëindigd.
Het internationaal recht dient te worden uitgebouwd en de slagkracht van de VN vergroot.
2. Zoveel mogelijk belijdende moslims in het Westen moeten afscheid nemen van geldschieters, predikers en politiek belanghebbenden uit ondemocratische islamitische landen of daar opgeleiden. En ook loslopende extremisten niet in huis halen. Dus bijvoorbeeld geen podium meer geven aan figuren als Haitham al-Haddad, Hamza Tzortzis, Bilal Philips, Khalid Yasin, Jassem al-Mutawa en Jalal Ibn Saeed (om er maar een paar te noemen).
Het is urgent dat westerse moslims gaan werken aan een fundamentele - dus geen opportunistische en tijdelijke - verzoening van de islam met de democratische rechtsstaat als basis van de maatschappij, een islam die ook de Universele verklaring van de rechten van de mens ongeclausuleerd onderschrijft; en een geestelijke stand (culema) van eigen bodem opleiden die dit ondubbelzinnig uitdraagt.
3. Westerse landen moeten islamitische gevangenen menswaardig behandelen. Nooit meer Abu Graib, Guantanamo Bay, vernederde gedetineerden in oranje overalls. Geen ontvoeringen en martelingen. Het is gefundenes Fressen voor IS en aanverwanten, die dit soort ontsporingen gretig gebruiken om 'mimetische wraaklust' op te roepen bij hun publiek (vergelijk punt 1. hierboven).
Zorg dat gevangenen tijdens hun opsluiting een opleiding met maatschappelijk perspectief krijgen. Voorkom dat ze door contacten met medegevangenen (verder) radicaliseren.
4. Ontzenuw de wij/zij-tegenstelling. Laten politici, intellectuelen, journalisten, publicisten, beleidsmakers enzovoorts op geen enkele manier meedoen met generaliseren, minachten en demoniseren ten aanzien van de islam of moslims; publiekelijk stelling nemen tegen figuren en partijen die dat wel doen; discriminatie op de arbeidsmarkt aankaarten en tegengaan; en "gebaren van saamhorigheid" (die Bas Heijne node mist) maken, bevorderen en honoreren.
Jocelyne Cesari formuleert het treffend:
"Europe, and to a certain extent the U.S., face a major political challenge, which is the inclusion of Islam within their respective national narratives. It is a huge symbolic task, equivalent to the undertaking that led to the integration of the African-American past and legacy into the dominant American narrative."5. Er moet duidelijkheid komen, via maatschappelijke discussie en politiek debat, over de wenselijke - en dan ook generiek van staatswege gestelde - grenzen aan praktijken die een deel van de gelovigen gestalte wil geven, maar die botsen met verworvenheden van de moderniteit (dit punt lijkt Cesari te negeren), met name de scheiding van kerk en staat in bestuurlijke maar ook in bredere, culturele zin, zoals: in publieke instellingen en de openbare ruimte geen scheiding der seksen; vrijheid van meningsuiting (inclusief spot en belediging of 'storende' tradities voor zover binnen de wet); maar ook gelijke rechten en toegang tot het maatschappelijk leven voor de vrouw (dus wat mij betreft nikab en boerka eindelijk eens verbieden) en rechten van het kind (vrijwaring van geweld thuis en op school, waarborging van goed onderwijs dat voldoende aansluit op de samenleving).
6. Of men dit nu terecht vindt of niet: het lot van de Palestijnen is voor heel veel moslims een symbool geworden van zich door het Westen tekort gedaan voelen (of erger). Europa en Amerika moeten meer druk uitoefenen om zowel het bezettingsbeleid van Israël eerst een halt toe te roepen en dan geleidelijk om te buigen, als om redelijke Palestijnen te bewegen (en te helpen) zich los te maken van Hamas en andere onverzoenlijken. Helaas gaat dit alles juist verder de verkeerde kant op, met toenemende haat - en het inpikken van grond - tegen Arabieren in Israël en dito haat - en raketaanvallen - van de andere zijde.
Een Europese boycot van producten van de Westoever en andere economische en politieke sancties zijn geboden[*], maar dan wel gekoppeld aan de eis dat gezaghebbende vertegenwoordigers van de Palestijnen het bestaansrecht van Israël publiekelijk en op enig moment 'ceremonieel' erkennen - met het oog op de uitstraling daarvan naar moslims overal ter wereld. De Palestijnse staat moet er komen, waarbij de veiligheid van Israël een randvoorwaarde is.
[*] Aanvulling 10 januari 2015: maar niet via de BDS-beweging, want die is antisemitisch en verheerlijkt terrorisme.
7. Moslims moeten onderkennen dat antisemitische ideeën, tot vergaande complottheorieën aan toe, helaas onder veel van hun geloofsgenoten springlevend zijn. Weldenkende moslims dienen naar voren te treden met initiatieven om de Jodenhaat terug te dringen (via onderwijs en educatie, culturele bijeenkomsten, de media en internet).
Tegelijkertijd moeten Joodse organisaties en media in het Westen, waaronder het CIDI, onomwonden kond doen van het toenemende racisme in Israël tegen vooral Arabieren, veel vaker berichten en rapporten van Israëlische mensenrechtenorganisaties in het nieuws helpen brengen en ook meer aandacht vestigen op het bestaan, de doelen en de activiteiten van Joods-Palestijnse vredesorganisaties.
8. Er moet laagdrempelige en betaalbare, gespecialiseerde psychologische en psychiatrische hulp beschikbaar zijn voor islamitische jongeren met geestelijke problemen die worstelen met hun geloof en hun rol in de maatschappij.
9. In het Westen woonachtige soennitische en sjiitische moslims moeten werken aan toenadering en verzoening en daartoe een infrastructuur opbouwen. Toegevoegd 12 november: vandaag hoorde ik van een islamitische Nederlander dat er al een breed gedragen fatwa zou zijn die soennieten en sjiieten oproept tot broederschap. De vijandschap zou niet religieus zijn, maar politiek - telkens aangewakkerd door Saoedi-Ariabië en Iran. Ik weet hier te weinig van om het te kunnen beoordelen.
Toegevoegd 16 januari 2016: de soennitische Anne Dijk en de sjiitische Arjen Buitelaar zijn in Nederland het initiatief Su-Shi gestart.
10. Het personeelsbestand van de politie moet een veel betere afspiegeling worden van de samenstelling van de bevolking. Expliciet of impliciet 'etnisch profileren' moet worden gestopt. Agressief optreden (in Frankrijk en Amerika aanleiding geweest tot rellen) moet zoveel mogelijk worden voorkomen.
De AIVD en het NCTV dienen te communiceren en waar te maken dat ze er ook zijn voor moslims, bijvoorbeeld om ronselaars en terroristen die sektarisch geweld nastreven op te sporen, en natuurlijk gevaarlijke rechts-extremisten.
De monitoring (telefoontaps, internetverkeer scannen, fysiek volgen, infiltreren enzovoorts) van moslims mag niet excessief of respectloos gebeuren.
11. Meer islamitische ouders moeten durven praten met hun kinderen bij signalen van radicalisering; en als dat mislukt, aan de bel durven trekken bij de overheid[*]. Die moet daar dan wel wat mee doen en daarover contact houden met de ouders. Communicatie tussen verschillende gemeentelijke diensten en met moskeeën over dit onderwerp moet worden gestroomlijnd. (Het kabinet zet een "meerjarig overleg met imams" op touw en een "kennisplatform preventie radicalisering" - mogelijk naar het model van de voormalige Amsterdamse Informatiehuishouding Radicalisering (IHH) en het Actieplan Polarisatie en Radicalisering 2007-2011). Een deel van het wegbezuinigde welzijnswerk moet terugkeren.
12. De media moeten zich achter de oren krabben over hun rol. Worden ze niet teveel een schakel van de propagandastrategie van IS? Waarom worden keer op keer extremistische moslims in de schijnwerper gezet (zoals Maiwand al-Afghani en Abdelkarim Honing[#]) en zo zelden verlichte geesten die werken aan begrip en harmonie, zoals Enis Odaci[*]en Fouad Laroui? En waarom is trouwens bijna elke tweet van Wilders nieuwswaardig?
En natuurlijk moeten de mediakanalen van de strijdgroepen zoveel mogelijk worden gesloten, al is dit op internet bijna ondoenlijk.
[*] Toegevoegd maart 2018: Odaci betoont zich als drijvende kracht achter de website Noraspreekt.nl helaas niet voor het eerst een religieuze mierenneuker die harde kritiek op de islam meent te moeten pareren met mislukte, arrogante grapjes. Zie ook dit gestrande interview met Ocadi, die alleen wenst te antwoorden op "de goede" vragen van de journalist.
Tot slot: in deze uiteenzetting is het bijna onvermijdelijk te vaak te spreken over "moslims", alsof het één soort mensen is. Dat is natuurlijk niet het geval. Het belangrijkst voor het (naar te hopen valt) heen groeien over de huidige moeilijkheden, zijn waarschijnlijk de vele westerlingen - beter gezegd moderne mensen - met een islamitische achtergrond die zich gewoon als beschaafde, competente en interessante individuen mengen in alle geledingen van de maatschappij, als journalisten en sporters, ondernemers en filmmakers, politici en bestuurders, politiemensen en cabaretiers, en vele andere 'rolmodellen'.
[#] Later toegevoegd: Honing is inmiddels gederadicaliseerd. Met journalist Nikki Sterkenburg schreef hij het boek Ongeloofwaardig. Hoe ik mezelf radicaliseerde – en daar weer van terugkwam (2014). Shabir Burhani (Maiwand al-Afghani) geeft signalen in die richting, naar er zijn redenen daar weinig van te geloven.
BIJLAGE: INVENTARISATIE VAN OORZAKEN EN MOTIEVEN
Politiek (nationaal)
Door kritiek op (streng-)islamitische gebruiken zijn die in sommige landen - m.i. grotendeels terecht - ingeperkt; denk aan: vrouwenbesnijdenis, nikab en boerka, hoofddoek voor schoolmeisjes of vrouwelijke gezagsdragers van staatswege, ritueel slachten zonder verdoving, oproep tot gebed vanaf de moskee, gebedsruimten in publieke instellingen, scheiding van mannen en vrouwen in openbare ruimten, hoge minaretten.
Gevoel en idee dat de islam te weinig ruimte krijgt in het Westen.
Deels mislukt immigratie- integratiebeleid. Al wordt hier vaak te somber en alarmistisch over gedaan. Bijvoorbeeld de rapporten "Bruggen Bouwen" (2004) van de commissie Blok en "Identificatie met Nederland" (2007) van de WRR schetsen geen overwegend negatief beeld.
Het zaaien van haat en wantrouwen tegen 'de' islam door Fortuyn en vooral Wilders en de PVV.
Onvoldoende uitstralen en uitspreken door leden van de regering, het parlement en het bestuur dat moslims er helemaal bij horen en dat zij er ook voor hen zijn.
Te weinig effectieve maatregelen tegen discriminatie, vooral op de arbeidsmarkt, en tegen segregatie (gemengde scholen en buurten).
Niet duidelijk maken en gestalte geven dat AIVD en NTCV er ook zijn om de moslims te beschermen, bijvoorbeeld tegen ronselaars en terroristen die andersdenkende moslims willen treffen.
Deels te vergaande en buitenproportionele bespieding en monitoring van moslims door veiligheidsdiensten.
Expliciet of impliciet etnisch profileren door politie en justitie. Geen gelijke behandeling van witte en zwarte Nederlanders, met name moslims van (Noord-)Afrikaanse komaf.
Te hard optreden van de politie tegen mensen van kleur (nogal eens aanleiding geweest tot rellen, zowel in Frankrijk als Amerika).
Teveel focussen op het terroristische gevaar van terugkerende jihadisten en te weinig op het begeleid de kans geven aan spijtoptanten om (weer) constructief in de maatschappij mee te gaan draaien.
Personeelsbestand politie is geen goede afspiegeling van de bevolking (Marcouch).
Kortom te veel repressie en te weinig - goed gecoördineerd en effectief - welzijnswerk, opbouwend contact met radicaliserende jongeren en islamitische gezinnen in problemen, initiatieven in onderwijs en educatie.
Anderzijds: politici en bestuurders hebben geruime tijd veel te weinig oog gehad voor angsten, zorgen en bezwaren van al lang in Nederland wonende mensen ten aanzien van (gebruiken van de) islamitische nieuwkomers. Helaas bij velen levende Jodenhaat en haat tegen homoseksuelen is te lang met de mantel der liefde bedekt. Ook heeft men geregeld allesbehalve pal gestaan voor verworvenheden van de moderniteit, zoals het niet scheiden van mannen en vrouwen in publieke ruimten - en de scheiding van de godsdienstige en de openbare sfeer, i.e. de scheiding van kerk en staat in zowel bestuurlijke als bredere, culturele zin -, het toestaan van uitingen en tradities die door sommigen als kwetsend of beledigend worden ervaren, het elkaar ongeacht sekse de hand schudden bij een formele begroeting. Dit heeft kwaad bloed gezet en zowel de opkomst van extremistische tegenstanders van de islam als het post vatten van reactionaire beroepsmoslims als gesprekspartners bij het maken van beleid, sterk bevorderd.
Politiek (internationaal)
Nalatenschap van westerse kolonialisme in het Midden-Oosten - onder meer de willekeurige grenzen, kongsi's met dictators en omgekochte bestuurders rond oliewinning en andere deals.
Oorlog van Rusland in Tsjetsjenië v/a 1999.
Westerse oorlogen in Irak, in het bijzonder de inval in 2003 door G.W. Bush en Tony Blair.
De oorlog in Servië en Bosnië-Herzegovina, met als dieptepunt en sterk symbool de massamoord in Srebrenica.
Oorlogen van Rusland en Amerika in Afghanistan.
Steun van Amerika aan de 'mujahideen' in Afghanistan tegen Rusland.
Opbouw van Al-Qaida ('de basis') gedoogd of zelfs gesteund door diverse staten in het Midden-Oosten en Afrika.
Vernederende en onmenselijke behandeling, tot martelen aan toe, van islamitische gevangenen, vaak ontvoerd en zonder proces opgesloten; met als grote voorbeelden Abu Graib en Guantanamo Bay, de gedetineerden in oranje overalls.
Schrikbewind en martelingen in gevangenissen in niet-westerse landen, zoals Pakistan en Syrië.
Buitenlandse machtspelletjes van de regeringen in het M.O., strijd om invloed en hegemonie ten koste van de gewone burger.
De door Iran en Saoedi-Arabië overal in het M.O. opgestookte onmin tussen soennieten en sjiieten.
Dictatoriale regimes, vriendjespolitiek en corruptie in islamitische landen; lage levensstandaard van een groot deel van de bevolking, tekort aan basale middelen van bestaan.
De volksopstanden van de Arabische lente, niet op de laatste plaats gevoed door schaarste aan water, voedsel en andere levensmiddelen en primaire goederen en faciliteiten.
(Willen deelnemen aan) volksopstand tegen de wrede dictator in Syrië.
Uitsluiten en benadelen van soennieten door sjiitisch Iraaks bewind.
Ontbreken van democratische traditie en instituties in het M.O.
Intriges van Iran ten behoeve van de sjia in Irak en Syrië en ter ondersteuning van Al-Assad (via met name Hezbollah).
Aanvankelijk veel steun vanuit Golfstaten en Turkije voor Syrische rebellen, inclusief Jabat al-Nusra (Al-Qaida).
Slechte grensbewaking (al dan niet opzettelijk) met Syrië en Irak en gedogen van doorgangshuizen en waarschijnlijk meer steun aan Syrische rebellen vanuit Turkije.
Bewapening gepaard aan onvoldoende training door Amerika van door sjiieten geleid Iraakse leger.
Onvermogen of onwil verkoop olie en gas door IS te belemmeren (om onmogelijk te maken dat IS strijders lokt met salaris en premies).
Lang bagatelliseren van het probleem van het jihadisme door bestuurders in bijvoorbeeld arme gebieden van Jordanië.
Sociaal, maatschappelijk en cultureel
Discriminatie, onder meer op de arbeidsmarkt.
Stigmatisering en uitsluiting, niet op de laatste plaats qua denigrerend, afwijzend en deels regelrecht agressief en intimiderend 'vertoog' in de media, op internet en door sommige academici en docenten (met name op rechts, maar ook een enkele keer op links, denk aan "kutmarokkanen" uit de mond van een PvdA'er).
Collectief beleden achterdocht, minachting en haat via internet, zowel van de kant de PVV en zijn aanhangers (en ouderwetse fascisten) als van de kant van radicale moslims.
"Wij" (autochtonen) versus "zij" (allochtonen, immigranten, Surinamers, Turken, Marokkanen, gastarbeiders, "licht getinte mannen" enzovoorts).
Te vaak spreken over "moslims" als groep en te zelden praten met een moslim als individu. Generaliseren en wegzetten, wantrouwen of telkens ter verantwoording roepen.
Beeldvorming van moslims als vooral een potentieel gevaar, als mogelijke terroristen.
Militante groepen tegen de islam als de English Defence League en pendanten in andere landen.
Aanslagen op moskeeën en winkels.
De slachtpartij van Anders Breivik en zijn manifest.
Neonazi's en hooligans die zich verenigen en op moslims gaan jagen (Duitsland vanaf eind oktober 2014).
Angst dat moslims hun bestaan in westerse landen niet zeker zijn (denk aan de opmerking van Wilders over "tientallen miljoenen moslims" die Europa zouden moeten verlaten).
Gevoel dat de 'gastarbeiders' van vroeger ("onze vaders") niet het respect krijgen dat ze verdienen ("hebben mede het land opgebouwd").
Afzondering door moslims of zelfs min of meer 'opsluiting' binnen de eigen (sub)cultuur en/of bepaalde woongebieden. Of zelfs 'gettoïsering', letterlijk (zoals in veel Franse voorsteden) of figuurlijk (mentaal, mede ten gevolge van buitensluiting zoals door de PVV en aanhang).
Idee dat de media zaken verdraaien of zelfs leugens verspreiden ten aanzien van de islam en van moslims; dat moslims zich er allerminst in kunnen herkennen en op kunnen vertrouwen.
Afkeer van de westerse media en/of veel kijken naar islamitische satellietzenders, zoals Iqraa.
'Regressie uit de moderniteit': geen deel willen uitmaken van westerse overlegcultuur van mondige burgers, door mensen opgestelde wetten en gladstrijkende therapeuten, maar van een even gehoorzame als strijdlustige gemeenschap onder strenge religieuze leiding.
Tweede en derde generatie die deels in een spagaat zit tussen twee culturen.
Gezinsproblemen.
Schooluitval.
Werkeloosheid.
Criminaliteit.
Straatcultuur.
Kameraadschap, broederschap van medestrijders.
Gangsta-rap - popjihad of Jihad Cool, begonnen met Dirty Kuffar (2004) van Soul Salah Crew (UK), waarin de jihadvlag, humvees en wapens figureren.
Invloed van gewelddadige games en dito speelfilms, waarin gruwelijk geweld 'normaal' is.
Paradoxale overname van het 'oriëntalistische' westerse beeld van moslims als woestijnbarbaren met primitieve wapens.
Slimme extremistische propaganda van jihadistische groepen via YouTube en social media. Zowel om een subcultuur en groepsdenken vorm te geven als om labiele 'lone wolves' in spe te activeren.
De leegte en stompzinnigheid van de consumptiemaatschappij met het bombardement van reclame, die sterker wordt gevoeld door mensen met andere culturele bronnen.
In toenemend aantal banen: respectloze behandeling, veelvuldig ontslag, lage status en/of karig salaris.
Ontsteltenis over fenomenen als voedselbanken en vluchtelingen die in gevangenissen moeten verblijven.
Charismatische salafistische predikers te over op internet.
Radicale predikers uitnodigen in moskeeën, op congressen en andere bijeenkomsten, zoals Haitham al-Haddad, Hamza Tzortzis, Bilal Philips, Khalid Yasin, Jassem al-Mutawa en Jalal Ibn Saeed.
Fundamentalistische organisaties als Dar-al'Ilm (Remy Soekirman en Saoed Khadjé) en bekeerlingenclub OntdekIslam.
In het Westen woonachtige en opererende extremistische propagandisten en ronselaars, zoals Anjem Choudary in de UK, Maiwand al-Afghani, De Ware Religie, Al Yaqeen, Straat Dawah, Behind Bars en Platform Bewust Moslim (Abou Hafs) in Nederland en Shariah4Belgium bij de Zuiderburen.
Overhalen van labiele, werkeloze of armoedige jongeren op straat (de overgrote meerderheid van strijders wereldwijd is jonger dan 18) met belofte van gemoedsrust, geborgenheid en materiële hulp en zekerheid.
Jongens overhalen radicaal te breken met criminaliteit en hun ziel te redden door vroom te worden en heel streng voor zichzelf.
Verspreiding jihadisme in gevangenissen.
Ouders die al blij zijn dat hun kind uit de misdaad stapt en fundamentalist wordt en die geen vragen stellen of aan de bel trekken.
Sowieso te weinig ouders die durven te praten en hulp in te roepen als zonen radicaliseren.
Ouders die wel aan de bel trekken maar geen (adequaat) gehoor vinden bij de overheid.
Mislukte benadering van jonge moslims met signalen voor radicalisering: lang niet overal (meer) integrale en alerte bestuurlijke aanpak zoals een aantal jaren in Amsterdam (IHH), weinig communicatie tussen moskeeën en overheden, slechte communicatie tussen gemeentelijke instanties en gezagsdragers, moskeeleiding die niet weet hoe te handelen. Misschien: te weinig interreligieuze dialogen.
IS intern: deserteren afschrikken met draconische doodstraffen.
IS: strijders lokken met zaken als maandsalaris, auto, huis en huwelijkspremie.
Werkeloosheid, armoede en uitzichtloosheid in vooral een aantal Arabische en Afrikaanse landen.
Ideologisch
Haat tegen en verwerping van:
- Westers begrip van vrijheid, vrije meningsuiting en zelfontplooiing;
- democratie en overlegcultuur (debat en besluitvorming in parlement, onderhandelingen, vergaderingen, discussie, dialoog, demonstraties, petities enzovoorts);
- Westerse rechtsstaat met zijn door mensen gemaakte wetten en het oordeel van een wereldlijke rechter;
- Westerse leefstijl, met name ongeloof (kafir of kufr, mushrik), homohuwelijk en 'gay pride', overspel, prostitutie, drugs, materialisme en gelijke rechten voor de vrouw;
- Westerse (neo-)kolonialisme en onderdrukking - met name rond grondstoffen, zoals olie. Westerse "arrogantie", interventies en manipulaties in landen "waar het niks te zoeken heeft".
- Veroordelen van zaken als "beschaving", "vrede", "co-existentie", "vrijheid" (en ongetwijfeld ook de Verklaring van de Rechten van de Mens) als middelen om moslims tot "slaven" te maken.
- Westerse media gezien als leugenfabriek om te mobiliseren tegen de islam.
Syrische moslims willen bevrijden van de wrede dictator. Syrische strijders verder: beschermen van hun gemeenschappen en wraak nemen op Al-Assad.
Moslims in nood in Syrië willen redden en humanitaire hulp willen bieden.
Haat tegen westers imperialisme en het vroegere kolonialisme, in het bijzonder de slavernij, uitbuiting en beslag leggen op grondstoffen.
Verontwaardiging over westerse dubbele maatstaven en "hypocrisie" ten aanzien van mensenrechten en het respecteren daarvan in landen als Syrië, Birma, Kashmir, Tsjetsjenië, Bosnië, Palestina, Centraal Afrika: "is een bombardement door F16's dan géén massa-executie?". En waarom werkt het Westen samen met misdadige dictaturen in het M.O. of doet het daar niks tegen?
Woede over de 'collateral damage' (lees: veel omgekomen islamitische burgers) die het Westen standaard op de koop toe neemt bij militaire interventies.
Boosheid over de vernederende en onmenselijke behandeling, tot martelen aan toe, van islamitische gevangenen, vaak ontvoerd en zonder proces opgesloten; met als grote voorbeelden Abu Graib en Guantanamo Bay, de gedetineerden in oranje overalls.
Anderzijds juist de aantrekkingskracht van westerse democratie, persoonlijke vrijheden en andere verworvenheden van de moderniteit op met name een deel van de jongeren die de Arabische Lente aanjoegen.
'Vacuüm' na het (voor velen) in diskrediet geraakt zijn van vroegere ideologieën als nationalisme, communisme, fascisme en (neo)liberalisme.
Overeenkomst met de linkse terroristische groepen ('stadsguerilla' ter omverwerping van de gevestigde orde) in de jaren 70: jongeren die zich gewelddadig afzetten tegen de leefwijze van hun ouders die 'zich bij het kwaad neerleggen'.
Soortgelijke obsessie met Amerika en Israël als bron van dat kwaad. Maar ook Rusland, sjiieten en andere foute moslims zijn de vijand die vernietigd moet worden.
Afschilderen van de rellen in Frankrijk als nobele opstand van strijders.
Overtuiging dat moslims in vele landen rechten worden ontnomen en dat hun heiligdommen worden geschonden.
Woede omdat er in het Westen stemmen opgaan moslims expliciet te laten kiezen tussen hun geloof en de grondwet (of waarden) van het land waar ze wonen.
Sterke identificatie met de Palestijnen als symbool van 'de onderdrukte moslims'.
Mobilisering tegen de kwalijke bezettingspolitiek van Israël.
Verwerping van het bestaansrecht van Israël.
Streven Israël van de kaart te vegen om "Palestina te bevrijden".
Geloof in antisemitische complottheorieën, al dan niet verpakt als "antizionisme".
Jodenhaat als vurig dogma: afschilderen van Joden als de spin in het web van de vijanden van de moslims, van de "tirannie" van "kruisvaarders" en "atheïsten". Saoedi-Arabië zien als "waakhond" van de Joden.
Toewerken naar de herovering van El Quds / Baytul Maqdis (Jeruzalem), waar de Al Aqsa-moskee staat "op een steenworp afstand" van IS.
Opvatting dat de stichting in het M.O. van Israël als Joodse staat vergelijkbaar is met - en niet minder gewelddadig en eerder misplaatster dan - die van de islamitische staat door IS (denk ook aan opmerkingen van Rachida Azziz en Pieter Broertjes).
Invloedrijke ideologen, wier teksten nijver worden verspreid en gedeeld; zoals Abdullah Azzam die zelfmoordterrorisme bezingt, Abu Abdullah al-Muhajir (Afghanistan-ganger) die onthoofdingen rechtvaardigt en lieden als Anwar al-Awlaki en Abu Musab al-Suri van Al-Qaida.
Haat tegen alles wat niet 'wij' is maar 'zij': Amerikanen, Joden, Russen, atheïsten, homoseksuelen, afvalligen, sjiieten, yezidi's enzovoorts.
Ontmenselijking van de vijand: tegenstanders "monsters" noemen.
Verkiezen en promoten van strijd van man tot man in plaats van het 'laffe' vechten met drones en straaljagers.
Osama Bin Laden die het begrip "kruisvaarders" spreekwoordelijk maakt. Zijn fatwa die ware moslims oproept Amerikaanse en Joodse burgers te doden als markeringspunt van de terroristische invulling van jihad.
Omdraaien van de betekenis van "terrorisme": niet de gewelddadige jihadisten zijn terroristen, maar Bush, Blair, Obama en Cameron; het 'terrorisme' van de mujahideen is vrijheidsstrijd.
Verwerping van de passiviteit van de umma ten aanzien van de "kruistocht tegen de islam" en het "terroriseren van de islam".
Gevoelens van broederschap en solidariteit van moslims waar ze ook wonen, in het bijzonder in Egypte, Yemen, Libië, Tunesië en andere (Noord-)Afrikaanse landen.
Wraakzucht en verlangen als moslimgemeenschap machtig te zijn, waardigheid en rijkdom te bezitten, eervol te leven en (wereld)leider te worden.
Amerika en het Westen wensen te treffen met aanslagen, zoals door lone wolves met auto's, messen of andere simpele middelen, gericht op zowel burgers als militairen.
Overtuiging dat de sharia overal ter wereld moet worden ingevoerd, al dan niet met geweld.
Aanprijzing van spiritualiteit tegenover westers materialisme.
Verheerlijking en aantrekkingskracht van de umma als solidaire massa, zonder racisme (vergelijk het proletariaat bij het communisme).
Verkieslijk achten van een theocratische, totalitaire controlestaat in naam van Allah.
Beeld daarvan als paradijs van goed bestuur, eer, rechtvaardigheid, bescherming van zwakken, zoals weduwen en wezen, en veiligheid.
Voorstelling van in het bijzonder het kalifaat van IS als utopie, waarin je als moslim waardig kunt leven, zonder depressies en onderdanigheid aan westerse bazen en machthebbers.
Verkondiging van "nieuwe tijd" en het nú binnen handbereik zijn van de utopische toekomst.
Oproep en bereidheid have en goed te verlaten ter wille van Allah en het kalifaat.
Beeld van zuivere, zelfreinigende gemeenschap in kalifaat: (naar eigen zeggen) zondaars uit eigen kring hard straffen of verdrijven.
Belofte westerse vrouwen conform de islam als slaven te mogen bezitten.
Het leven van oorlogsbuit voorgesteld als gesanctioneerd en eervol, tot het neerkijken op het bedrijven van landbouw aan toe. Tegelijk schijnheilig teksten aanhalen die het uit zijn op oorlogsbuit veroordelen.
Grandioze vooruitzicht uiteindelijk Rome en de wereld te veroveren.
Religieus (overlap met "ideologisch" hierboven)
'Olie-islam': de door met name Saoedi-Arabië, Qatar, Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten gefinancierde moskeeën, predikers en dawa-activiteiten overal ter wereld.
Salafisme, in het bijzonder wahabisme, als religieus kader; de Saoedische clerus en andere Golf-salafisten: hun preken, opleidingen (zoals van missionarissen in spe op de universiteit van Medina), leerboeken en tv-optredens, vaak via satellietzenders en internet.
Het naar Nederland halen van fundamentalistische predikers (zie boven).
Deelnemen aan congressen, zomerkampen en dergelijke onder leiding van radicale figuren.
Steeds meer en gelikter fundamentalistische islam-propaganda via boeken, tijdschriften, gidsjes, brochures, artikelen en video's in winkels en moskeeën, op markten en vooral op internet, nogal eens gefinancierd door geldschieters uit Golfstaten.
Veelvuldige prediking en wijdverbreid geloof dat er te zijner tijd een groot kalifaat zal komen en dat moslims zich daarvoor moeten inzetten, zelfs dat Europa tot de islam zal gaan behoren (al-Qaradawi, Hizb ut-Tahrir en vele anderen).
Radicale moskeeën - die inmiddels onder druk aardig hebben ingebonden - met een vaderlijke fundamentalistische imam, als ontmoetingscentra, 'warm bad' en kweekvijvers, zoals de voormalige El Tawheed in Amsterdam, de Al Qibla in Zoetermeer en de As-Soennah (van Fawaz Jneid) in Den Haag.
Vervloeking van Theo van Gogh en bestempeling van democratie als dwaalleer door Jneid en als shirk (afgoderij, polytheïsme) in al Qibla en door Al-Baghdadi en vele andere predikers.
Anderzijds: onbegrip, verwijdering en conflict tussen radicaliserende jongeren en gematigder of voorzichtiger imams. Wellicht soms samenhangend met hun 'dubbele boodschap': zowel sterk afwijzend ten aanzien van westerse waarden als manend tot terughoudendheid en geduld.
In veel gevallen juist (een lange periode van) geringe religiositeit en weinig kennis van het theologische discours van de traditie. 'Godsdienstig doe-het-zelven'.
Relatief veel bekeerlingen, die roomser dan de paus willen zijn.
Niet van de grond komen van het opleiden van een stand (culema) van Nederlandse geestelijken die de democratische rechtsstaat en vrijheid van meningsuiting omarmt en bijvoorbeeld omgang inclusief huwelijken met niet-moslims prima vindt en homorechten en feminisme niet verkettert.
Verbod vriendschap - laat staan, zeker voor moslima's, een liefdesrelatie - aan te gaan met een ongelovige.
Doodscultus bij veel predikers: hameren op sterfelijkheid, laatste oordeel, hel en paradijs - waarbij het aardse leven verbleekt.
Dogmatisch, fundamentalistisch geloof in de gewelddadige jihad, met het martelaarschap als het hoogst bereikbare en als garantie voor de liefde van vrouwen in het paradijs.
Verering van afbeeldingen van martelaren alsof het heiligen zijn, als rolmodellen.
Gepast achten van zware strafmaatregelen (denk zelfs aan executie) tegen personen die de profeet Mohammed beledigen of bespotten, of Allah belasteren.
Hameren op het ene zuivere geloof, de enige juist uitleg van de teksten (tawhid, monotheïsme volgens eigen recept - "cherry picking" - op basis van Koran en Hadith, het naar boven wijzende vingertje), waarbuiten alles afgoderij is die van de aardbodem moet verdwijnen of misschien een hachelijke dhimmi-status 'mag' genieten.
Opstoken van sektarische haat tegen alle afwijkende godsdiensten en levensovertuigingen.
Uitvoerig beroep doen op jihadistische geestelijke autoriteiten uit de islamitische traditie, onder wie gezaghebbenden als Taymiyyah en Ibn Kathir.
Leerstuk van de jahilyya: verketteren (takfir) en keihard bestrijden van ongelovigen en moslims die niet recht in de leer zijn, onder wie ook de machthebbers in de islamitische landen.
Versterken van rivaliteit en haat tussen soennieten en sjiieten.
Jihadisten, met name de leiders, ten tonele voeren in de dracht en met de manieren en leefwijze (tot en met paarden en kromzwaarden) van de 'metgezellen van Mohammed', ter nabootsing en om een verheven status te suggereren.
Onderbouwing dat leven van oorlogsbuit zeer hoogstaand is.
Rechtvaardiging dat het tot slaaf maken van vrouwen van de vijand is geoorloofd en zelfs een van de tekenen van het einde der tijden.
Rechtvaardiging en aanhangen van straffen als onthoofding, kruisiging, steniging en afhakken van handen en voeten voor 'vergrijpen' waar helemaal geen repercussie op zou moeten volgen, zoals homoseksualiteit, het openlijk verlaten en bekritiseren van het geloof, seks voor het huwelijk, overspel en als prostituee werken, of die veel humaner bestraft horen te worden, zoals diefstal.
Leerstuk dat als ergens op de wereld een groep moslims onrecht of erger ondervindt, de hele umma wordt getroffen en in actie moet komen.
Aanhalen en voor waar houden van allerlei omstreden hadiths, met name over de eindstrijd (Armageddon, Al-Malahim) rond Israël, waar de christenen en Joden zullen worden verslagen.
Apocalyptische overtuiging dat het Westen en Israël ten onder zullen gaan ("het kruis zal worden gebroken en het varken geslacht").
Leerstuk (hadith) dat het laatste oordeel niet zal aanbreken voordat de joden zijn overwonnen en gedood.
Herinneren aan de zondvloed (en de Ark van Noah) als door Allah veroorzaakte catastrofe om de mensheid tot inkeer te brengen.
Inzetten van hadiths over het laatste oordeel en de eindstrijd als:
- instrument om te werven;
- kader om gebeurtenissen te interpreteren;
- manier om de eigen identiteit aan te scherpen en te consolideren.
Wisselwerking met apocalyptiek van christelijk rechts in Amerika.
Psychologisch en persoonlijk
Denkbeeld of gevoel dat jij of wat je lief is wordt:
- bespot
- beledigd
- geminacht
- behandeld als waardeloos
- vernederd
- buitengesloten
- beknot
- opgesloten
- geïntimideerd
- bedreigd
- geschonden
- beroofd
- verkracht
- gewond
- gemarteld
- vermoord
gekrenkte trots
gevoel te worden aangevallen
gevoel in de verdediging te moeten
minderwaardigheidsgevoel
afkeer
wantrouwen
verbittering
agressie
woede
haat
vechtlust
identiteitscrisis
existentiële crisis
vervreemding
verveling
narcisme
hang naar status
zwart-witdenken
domheid
rigiditeit
zingeving
identificatie
idealisering
bewondering
romantisering
utopisch denken
leven in droomwereld
verlangen naar geborgenheid
verlangen naar zekerheid
gevoel erkend en gerespecteerd te worden
gevoel onderdeel van een groot verhaal te zijn
euforie de waarheid te kennen
voldoening een ingewijde te zijn
dwangmatig intellectualisme, rationaliseren en kommaneuken
als deskundige willen imponeren
doorgemaakt hebben van een religieuze sleutelervaring
wens standvastig te zijn
godsdienstwaanzin
gevoeligheid voor charisma
ontzag voor autoriteit
thuis of op school geslagen of geïntimideerd zijn
jong geïndoctrineerd zijn
gedrildheid
volgzaamheid
slaafsheid
imitatiedrift
plichtsgevoel
vroomheid
verering
bekeringsijver
trots
trouw
groepsdenken
solidariteit
medeleven en verdriet
hulpvaardigheid
avonturisme
heroïsme
eergevoel
geldingsdrang
wraaklust
jaloezie
eerzucht
hebzucht
veroveringsdrift
roofzucht
seksuele begeerte
criminaliteit
zelfoverschatting
arrogantie
hoogmoed
grootheidswaan
machtswellust
heerszucht
leugenachtigheid
drang te intrigeren
drang samen te zweren
complotdenken, in het bijzonder jodenhaat
apocalyptische overtuiging
demonisering
necrofilie
gevoelloosheid
verwardheid
ontremming
wreedheid
bloeddorst
sadisme
hallucinaties
gewetenloosheid
andere psychopathieën
wens (spiegelbeeld van hierboven genoemde) te:
. bespotten
. beledigen
. minachten
. als waardeloos te behandelen
. vernederen
. buitensluiten
. beknotten
. op te sluiten
. intimideren
. bedreigen
. schenden
. beroven
. verkrachten
. verwonden
. martelen
. moorden
Diversen
De aantrekkingskracht en fascinatie van:
- sterke symbolen, zoals de zwarte vlag met de shahada en "het zegel van Mohammed", die IS gebruikt. En van de eed van trouw (bay'ah) aan de zelfverklaarde kalief.
- 'miraculeus' krachtige automatische wapens en nog vernietigender geschut; en de bij sommigen helaas spelende duistere bekoring van wreedheid en grof geweld in het algemeen. In deze spelen de media een negatieve rol, omdat ze zich als het ware inschakelen in dit type propaganda van in het bijzonder Islamitische Staat. Later toegevoegd: ook het uitzenden van interviews met en documentaires over jihadisten blijkt juist nieuwe strijders te motiveren.
- ontremming: bruut, bloederig, grof of explosief geweld.
- De verplichte ruige baard als middel om uniformiteit te vergroten en individuele expressie (met name van emoties) te verdoezelen.
LITERATUURLIJST
Tango met de dood. Over Mohammed Bouyeri's open brief aan Hirsi Ali
Door Marc De Kesel , Indymedia (kopie), 8 oktober 2006
Raptekst "Het land van"
Door Salah Edin, april 2007 | Op YouTube (1,1 miljoen views)
Enkeltje Den Haag-Syrië. Nederlandse jongeren steunen hun broeders
Door Hassan Bahara, De Groene Amsterdammer, 19 juni 2013
A Message to the Mujahidin and the Muslim Ummah in the month of Ramadan
Door Abu Bakr al-Baghdadi, Alhayat Media Centre, 5 juli 2014
Hipsters met een AK-47
Door Rachida Aziz, De Standaard, 16 augustus 2014
You Can't Understand ISIS If You Don't Know the History of Wahhabism in Saudi Arabia
Door Alastair Crooke, The World Post, 27 augustus 2014
The Failed Crusade
Dabiq nummer 4, Alhayat Media Centre, september 2014
Middle East Time Bomb: The Real Aim of ISIS Is to Replace the Saud Family as the New Emirs of Arabia
Door Alastair Crooke, The World Post, 2 september 2014
Integration of Muslims Beyond Socioeconomic Opportunity
Door Jocelyne Cesari, The New York Times, 2 september 2014
Isil's Western converts are not motivated by Islam. They are motivated by boredom
Door Tim Stanley, The Telegraph, 4 september 2014
Het groeiende gevaar van selffulfilling apocalyptiek
Door mijzelf, 11 september 2014
Oh oh Aleppo. Hoe Abu Muhammed een Syriëganger werd
Door Martijn de Koning en Jeroen Kostense, De Groene Amsterdammer, 17 september 2014
Indeed Your Lord Is Ever Watchful
Door Abu Muhammad al-Adnani, 22 september 2014
Farid, vader van 16-jarige jihadganger. Een portret.
Republiek Allochtonië / AT5, 28 september 2014
Jihad-pr. De propagandakracht van extreme wreedheid
Door Hassan Bahara, De Groene Amsterdammer, 4 oktober 2014
De Groene Live #3: Jihadisten & de media
Debat met Hassan Bahara, De Groene Amsterdammer, 9 oktober 2013
6 Things We Need to Do for Black Men in America
Door Imara Jones, ColorLines / Alternet, 22 oktober 2014
Rekrutierer des "Islamischen Staats" im Interview: "Demokratie ist etwas für Ungläubige"
Door Hasnain Kazim, Der Spiegel Online, 23 oktober 2014
Marcouch: gebrek aan diversiteit bij de politie
Nu.nl, 24 oktober 2014
The Line Between Terrorism and Mental Illness
Door Jeet Heer, The New Yorker, 25 oktober 2014
Rotte appels
Door Bas Heijne, NRC, 26 oktober 2014
Het Westen heeft van het Midden-Oosten een slagveld gemaakt
Door Tineke Bennema, de Volkskrant, 28 oktober 2014
Stelling van Tineke Bennema in Volkskrant dat 'moslims hier geen toekomst hebben' is onhoudbaar
Door Sjors van Beek, The Post Online, 28 oktober 2014
Leiders in het Midden-Oosten zijn geen incapabele sukkels
Door Dieuwertje Kuijpers, TPO, 29 oktober 2014
Don Quichot en het Kalifaat
Maurits Berger, De Moslimkrant, 29 oktober 2014
Duitsland vreest een pact van hooligans en neonazi's
Door Rolf Bos, de Volkskrant, 30 oktober 2014
"Alles gaat met vallen en opstaan, maar een beetje vertrouwen kan geen kwaad"
Interview met Enic Odaci door Ewout Klei, Nieuw Wij, 4 november 2014
Interessante analyses van geweld en geweldsbeteugeling:
Boek Met alle geweld
Hans Achterhuis, Lemniscaat, 2008, 793 pagina's
Boek kunst van het vreedzaam vechten
Hans Achterhuis, Lemniscaat, 2014, 671 pagina's
Later toegevoegd:
Kabinet versterkt integrale aanpak jihadisme en radicalisering
Rijksoverheid, 29 augustus 2014
Steunpunt voor families van jihadisten
Trouw, 10 november 2014
Amsterdamse imams beginnen jongerenwebsite tegen radicalisme
Trouw, 10 november 2014
Amsterdamse aanpak van radicalisering
Republiek Allochtonië, 10 november 2014
From Portsmouth to Kobane: the British jihadis fighting for Isis
Door Shiraz Maher, NewStatesman, 6 november 2014
What motivates the young men who leave Britain to join the murderous fanatics of Isis in the Middle East?
AIVD-baas Rob Bertholee over 'het fenomeen'
Door Harry Lensink en Jaco Alberts, Vrij Nederland, 3 september 2014
Asscher noemt opvatting Turkse jongeren over IS 'verontrustend'
Nu.nl, 11 november 2014
87 procent is het eens met de stelling: "Ik vind het goed dat er steun is van Nederlandse moslims voor groepen zoals IS".
Twijfels over onderzoek: zijn Turkse Nederlanders massaal jihadfans?
Door Robin de Wever, Trouw, 12 november 2014
Dreiging tegen Nederland nog altijd substantieel; zorgelijke ontwikkelingen zetten zich door
NCTV, 21 november 2014
Actieprogramma intensiveert brede aanpak jihadisme. Met "fenomeenanalyse" (PDF): "[...] analisten van de NCTV [hebben] het gedachtepatroon van jihadisten verder ontleed. Uit de analyse blijkt dat het jihadisme kan worden gezien als een gewelddadige sekte. Ook laat de praktijk zien dat gevoelens van achterstand of uitsluiting niet de oorzaak zijn van radicalisering, dat binnen alle sociale rangen en standen kan plaatsvinden. Jihadistische propaganda en rekrutering spelen hier echter wel op in en wakkeren ze aan."
"What Motivates European Youth to Join ISIS?"
Door Loretta Bass, Syria Comment, 20 november 2014
Eenzijdig, politiek correct stuk, maar benoemt zeker een deel van het probleem.
Waarom zou je jihad-activist worden? Drie redenen
Door Robin de Wever, Trouw, 15 december 2014
[...] Ook een steen des aanstoots: de talloze drone-aanvallen die de Amerikaanse regering al jaren stilletjes uitvoert in een aantal islamitische landen.
Wat is het profiel van de Syriëstrijder?
Door Freek Willems, De Redactie, 22 januari 2014
Wrong Assumptions: Integration, Responsibility, and Counterterrorism in France
Door Lorenzo Vidino, War on the Rocks, 22 januari 2014
What I Discovered From Interviewing Imprisoned ISIS Fighters
Door Lydia Wilson, The Nation, 21 oktober 2015
They’re drawn to the movement for reasons that have little to do with belief in extremist Islam.
Paris: The War ISIS Wants
Door Scott Atran en Nafees Hamid, 16 november 2015
[...] And any serious engagement must be attuned to individuals and their networks, not to mass marketing of repetitive messages. Young people empathize with each other; they generally don’t lecture at one another. There are nearly fifty thousand Twitter accounts supporting ISIS, with an average of some one thousand followers each.
Deeyah Khan: What IS do is like grooming - they prey on guilt, loneliness and anger
Door Rosamund Urwin, The Evening Standard, 23 november 2015
[...] Her pessimism starting the film turned into hope by its end. "I believe what IS is doing, we can do. They tell a story that is compelling to our young people; we have to tell a better story than them." What surprised her is that even extremists are capable of redemption. "I wasn't convinced that was possible before."
Who becomes a terrorist, and why?
Door Timothy Peace, The Washington Post, 210 mei 2016
Geen opmerkingen:
Een reactie posten