Had ik nog niet meegekregen: Hans Achterhuis vestigde er maart dit jaar de aandacht op[1] dat Mark Rutte de extreemrechtse ideoloog Ayn Rand beschouwt als een 'voorbeeld' en een 'grote geest' die hij wil navolgen. Achterhuis herhaalde dit gister in Trouw, waar hij erbij zegt dat Rutte zulks heeft geschreven in het voorwoord van het vorig jaar verschenen boek Bemind maar onbekend: de politieke filosofie van het liberalisme van Edwin van de Haar. Nagezocht heb ik het niet, maar Achterhuis is een pietje-precies wat citaten en bronnen betreft.
Update: Rutte schaart Rand in dit voorwoord inderdaad onder 'grote geesten' als Adam Smith en John Stuart Mill, maar noemt haar geen voorbeeld. In Trouw zegt Achterhuis niet dat Rutte Rand een voorbeeld noemt; hier evenmin. Wie iemand een grote geest acht, hoeft het niet met die persoon eens te zijn, laat staan haar of hem een voorbeeld te vinden; wel maakt de context het waarschijnlijk dat Rutte, evenals Van de Haar, de ideeën van Rand geenszins verwerpelijk acht.
Update 2: Hans Achterhuis was zo vriendelijk per e-mail te laten weten dat het citaat in Liberales (hier in Wayback Machine) - waarop ik de kop van deze blognotitie baseerde - onjuist is.
Update 3: Liberales heeft het hele citaat weggehaald. Dat Achterhuis (terecht) erop attent maakt dat Rutte Rand een grote geest acht, kan wel nog worden nagelezen in Trouw en op Acw.be.
Rutte deelt zijn bewondering [nuancering zie updates hierboven] voor de profeet van de keiharde zelfzucht en het rücksichtlose recht van de sterkste[2] - die ook nog eens de loftrompet stak over het 'expliciete egotisme' van een seriemoordenaar[3] - met veel ultrarechtse politici in de VS, onder wie de Amerikaanse rechtse extremist Paul Ryan. Zie de video hieronder, die ook fragmenten van een boekdelen sprekend interview met Rand bevat.[4]
We gaan zien hoe ver de verdacht snel tot een pratend maatpak met Fortuyneske kale kop en Obamiaanse loze slogans getransformeerde Diederik Samsom meegaat met Rutte's genadeloos neoliberale agenda. Ik ben er weinig gerust op.
Noten
[1] Eerder heeft Wouter Bos (de Volkskrant van 27 februari 2010, interview in katern Het Vervolg) onder de aandacht gebracht dat Rutte in een debat met hem heeft gezegd: 'Belastingen zijn een gif voor de economie'. Toen ik dat las, dacht ik al: net Ayn Rand!
Later toegevoegd: Jan van Vlijmen, van 'de vastgoedfraude' (2007-2010), verslond het werk van Ayn Rand.
[2] Volgens Rand is de mensheid verdeeld in een kleine minderheid van 'Supermensen' die productief zijn en de rest, die van hen probeert te 'profiteren': 'de naakte, verwrongen, geestloze figuur van de Incompetente Mens', 'modder om te vertrappen, brandstof om te verstoken'. Het is immoreel om deze 'luizen' vriendelijk te bejegenen. De 'enige deugd' is 'zelfzucht'.
Kent Rutte deze opvattingen van Rand? Zo ja, dan vindt hij zulks dus getuigen van een 'grote geest'. Zo nee, dan blaat hij domweg zijn ultrarechtse vriendjes na, wat bijna net zo erg is.
[3] Het gaat om William Hickman, die onder anderen een 12-jarig meisje ontvoerde, verkrachtte en vermoordde, waarna hij haar ledematen afzaagde of op een andere manier van het lichaam verwijderde. Ayn Rand schreef over Hickman - althans zeker[#] over een naar hem gemodelleerd personage in een voorgenomen roman - in haar persoonlijke notities: 'the amazing picture of a man with no regard whatsoever for all that a society holds sacred, and with a consciousness all his own. A man who really stands alone, in action and in soul. [...] Other people do not exist for him, and he does not see why they should. [...] He has the true, innate psychology of a Superman. He can never realize and feel "other people".' En: 'a brilliant, unusual, exceptional boy' die straalde van 'immense, explicit egotism'. Helemaal perfect was Hickman in haar ogen niet, want: 'A strong man can eventually trample society under its feet. That boy was not strong enough.'
Dat Rand tevens stelde dat ze een boek wilde schrijven over 'A Hickman with a purpose. And without the degeneracy [cursivering door mij; K]', laat zien hoe verknipt ze dacht. Net zoiets als Stalin 'zonder zijn ontaarding' een bewonderenswaardig staatsman achten. Het is evident dat Rands typering van de ideale mens vrijwel exact in overeenstemming is met wat wordt verstaan onder een 'psychopaat' of 'sociopaat'.
Kortom: Mark Rutte bewondert een ideoloog die een maatschappij geleid door sociopaten afschildert als een utopie. Waarvan akte. En... de wereld is natuurlijk wel aardig hard op weg daarnaartoe.
[#] Dat Ayn Rand vrijwel zeker William Hickman zelf bewonderde, blijkt ook uit een observatie van Matthieu Ricard: 'In her Journals she quotes a statement by William Edward Hickman who says: "What is good for me is right." Her response was enthusiastic: "This is best and strongest expression of a real man’s psychology I have heard," she exulted. The only problem is that Hickman was a psychopath who committed multiples arsons, child kidnapping and murders.'[4] Later toegevoegd: Er bestaat een betekenisvol raakvlak tussen de filosofie van Ayn Rand en het transhumanisme: het geloof in de eindeloos maakbare mens, waarbij vele aanhangers reikhalzend uitzien naar de verregaande en doorgaans als een sprong in de evolutie voorgestelde verbinding van mens, kunstmatige intelligentie, biotechnologie, nanotechnologie en internet (de zogenaamde 'singulariteit'). Zie het artikel 'Transhumanism and the philosophy of Ayn Rand' op Transhumanism.org. En vergelijk de vermelding van de Extropians-mailinglist bij het credo [sic; K] van een libertarische Rand-adept; iets dergelijks hier.
Denk verder aan Rands bewondering voor een lijken-aan-stukken-snijdende seriemoordenaar en aan de Amerikaanse neuroloog Robert White - die het hoofd van een aap transplanteerde op het lichaam van een andere aap en dol was op het verhaal van het monster van Frankenstein -, te zien in de documentaire Technocalyps van de Vlaamse kunstenaar en filmmaker Frank Theys over het transhumanisme en de 'singulariteit'; en de 'ahrimanische cirkel' is rond.
Zie ook hier: '[Ray] Kurzweil is the de facto leader of the Singularity movement, which, second only [sic] to Ayn Rand libertarianism, is an influential school of thought in Silicon Valley. Singularists hold that technology is advancing so quickly that the human race is on the cusp of some epic change.'
Zie ook:
Mark Rutte, durf te denken!
Later toegevoegd:
Ayn Rand's Gospel of Selfishness and Billionaire Empowerment Is Plaguing America
Door Thom Hartmann en Sam Sacks, 7 februari 2013
Profetes van egoïsme verovert Nederland
Door Han van der Horst, Joop.nl, 24 oktober 2012
Halbe Zijlstra is een utopist
Door Han van der Horst, Joop.nl, 20 mei 2013
Rutte in Trouw (29 november of 1 december 2014) over de participatiesamenleving: "De omgeving van een vrouw met borstkanker maakt een schema om haar kinderen naar school te brengen, mensen halen via crowdfunding geld op".
Verder m'n blognotities:
VS: rijken injecteren Ayn Rand's gif in studenten
Rechtse ideoloog Ayn Rand bewonderde seriemoordenaar
Verkiezingsuitslag 2012: neoliberaal hoe dan ook
Rutte stort honderdduizenden Nederlanders in armoede
Rutte wil sociaal Europa afbreken
'Wij zitten gevangen in onze jacht op rijkdom'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten